Negen op de tien gemeenten in de schulden

Hengelo heeft omgerekend per inwoner de hoogste schuld van alle gemeenten in Nederland. Uit een vergelijking van gemeentelijke jaarcijfers door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) blijkt dat maar 48 gemeenten schuldenvrij zijn. 

Geld op de bank
Hengelo voert de ranglijst aan met een schuld van 8.571 euro per inwoner. Op de tweede plaats staat Spijkenisse met een omgerekende schuld van 6.329 euro per inwoner. Het Zuid-Hollandse Giessenlanden zit van alle gemeenten het best in de slappe was, op gepaste afstand gevolgd door het Gelderse Rozendaal. Beide gemeenten hebben per inwoner respectievelijk ruim 5.000 en 4.000 euro op de bank staan.

Top 5 Schulden-vrije gemeenten

Ontwikkeling van schuld
De netto schuldquote per inwoner is volgens de VNG goed bruikbaar om de ontwikkeling van de schuld in beeld te brengen. Die ontwikkeling is op een rij gezet van 2009 tot en met 2012. Is de nettoschuld per inwoner op de middellange termijn gedaald, dan heeft de financiële positie van een gemeente zich verbeterd. Daarin slaagden ondanks de crisis 147 gemeenten, met in de top drie Vlieland, Oirschot en Zeevang. De beweging kan echter ook omgekeerd zijn. Brielle, Maasdonk en Blaricum vormen de top drie van de liefst 261 gemeenten die er in tussen 2009 en 2012 op achteruit zijn gegaan.

Houdbare gemeenteschuld
Waar de schuld over meerdere jaren sterk oploopt, zijn de gemeentefinanciën aardig aan het ontsporen. Te hoge schulden verdrukken door de noodzaak van rente en aflossing uitgaven aan noodzakelijke publieke voorzieningen. In de handreiking Houdbare gemeenteschuld van de VNG staat hoe de kengetallen moeten worden geïnterpreteerd. Daarnaast heeft de koepelorganisatie een doe-het-zelf houdbaarheidstest gemeentefinanciën ontwikkeld.

Top 5 hoogste schuldenlast

Schuldquote
De cijfers van de VNG – gebaseerd op gegevens van het Centraal Bureau van de Statistiek ultimo 2012 – geven een beeld van hoe arm of hoe rijk een gemeente is. Toch is de schuld per inwoner wat dat betreft niet de beste graadmeter voor het in beeld brengen van de financiële positie van een gemeente. Beter is het dan te kijken naar de zogeheten schuldquote: de netto schuld als aandeel van de inkomsten. Hoe hoger de schuldquote, hoe armer de gemeente.

Gevarenzone
De hoogte van de inkomsten bepaalt namelijk in belangrijke mate hoeveel schulden een gemeente kan dragen. Hoe hoger het inkomen, des te meer schuld een gemeente kan aangaan. Als algemene stelregel geldt dat het licht voor een gemeente op rood springt als de netto schuldquote boven de 130 procent uitkomt. Dan is er sprake van een zeer hoge schuld. Zo’n 25 gemeenten bevonden zich eind 2012 in de gevarenzone, met Hendrik-Ido-Ambacht, Lansingersland en Leek in de voorste gelederen. Normaal bevindt de netto schuldquote van een gemeente zich ergens tussen de 0 en 100 procent. Ook hier zijn het Giessenlanden en Rozendaal die, samen met Onderbanken, met kop en schouders boven de rest uit steken.

Top 5 daling van schulden