Netto-betaler

Andere rijke landen dragen veel minder bij. Bijvoorbeeld Luxemburg en Denemarken betalen maar anderhalf keer zoveel als ze ontvangen. Van elke honderd euro die de mensen in Nederland verdienen, gaat een euro en twintig cent naar Europa. Wat we daarvoor terugkrijgen? Veertig cent, en het idee dat we een bijdrage hebben geleverd aan de Nederlandse economie door de infrastructuur in Tsjechië en de wijnbouw in Griekenland te bevorderen. Zo'n scheve verhouding tussen betalen en ontvangen accepteerden we niet. Solidariteit binnen Europa is mooi; de wraak van de bevolking bij het referendum over Europese grondwet en over de netto betaling was mooier.

Maar wie is eigenlijk de grootste netto-betaler van Nederland? Van welke provincie en van welke gemeente moeten de inwoners heel veel betalen, en krijgen ze maar een klein gedeelte terug in de vorm van voorzieningen? Is een villagemeente als Wassenaar, Bloemendaal, Blaricum, Laren of Rozendaal de grootste netto-betaler? Is het Terneuzen, Steenwijkerland, Schagen, Horst aan de Maas? Is Noord-Brabant met zijn groeiende economie een netto-betaler? Niemand die het weet. Er zijn geen overzichten van de regionale herkomst van de belastingen. Er zijn geen overzichten van de regionale besteding van overheidsgelden.

Het interesseert niemand hoe de kosten en de opbrengsten over de regio's zijn verdeeld. In welke provincie en in welke gemeente bijvoorbeeld de Awbz-gelden terecht komen vinden we helemaal niet interessant. Totdat iemand de mogelijkheid oppert dat de provincies of de gemeenten die taak op zich nemen. Waarom dan pas? Waarom zouden we wel interessant vinden in welke gemeente de bijstand het snelste afneemt, en niet in welke gemeente het snelste de huursubsidie afneemt? Waarom weten we wel hoeveel hondenbelasting de inwoners van elke gemeente betalen, en weten we niet hoeveel inkomstenbelasting en hoeveel btw ze betalen? Waarom zou de provinciale herkomst van de motorrijtuigenbelasting niet interessant zijn, maar die van de opslag erop wel?

Nederland is de grootste netto-betaler van de Europese Unie. Van elke honderd euro die we verdienen, schenken we per saldo tachtig cent aan de andere Europese landen. Die tachtig centen vallen in het niet bij het geld dat sommige provincies en gemeenten moeten schenken aan andere. Wie de decentralisatie wil bevorderen, vraagt om een regionaal overzicht van de belangrijkste uitgaven en inkomsten van de overheid, zodat we kunnen zien wat de regionale solidariteit kost. Wie, zoals het rijk, decentralisatie wil tegenhouden, houdt geheim hoeveel landelijke belasting per provincie en per gemeente wordt betaald en hoeveel iedereen daarvoor terugkrijgt.