Rechter: whatsapp-berichten zijn te wobben

Smsjes en whatsapp-berichten op zakelijke telefoons blijken toch opvraagbaar met een Wob-verzoek. Dat wordt duidelijk na een uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland. Het Rijk gaf eerder aan dat elektronisch berichtenverkeer niet onder de Wob valt, maar dat blijkt niet het geval.

Techniek voor opslag niet bepalend

Volgens de rechter mag techniek van opslaan niet bepalen of de Wob wel of niet op een document van toepassing is. Wanneer sms- en whatsapp-berichten staan op telefoons met een abonnement op naam van de verwerende organisatie staan, vallen ze onder ‘documenten’. En wanneer er in het berichtenverkeer wordt gesproken over het onderwerp van het verzoek, zijn ze opvraagbaar. Soortgelijke berichten op privételefoons van ambtenaren en bestuurders zijn niet opvraagbaar.

Vluchtig karakter
Cornelis van der Sluis, advocaat bestuursrecht en omgevingsrecht bij Ten Holter/Noordam advocaten stond een verzoeker bij die informatie opvroeg bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het verzoek betrof onder meer elektronische berichten als whatsapp- en sms-berichten. Bij de verstrekte informatie werden deze echter niet gedeeld. Volgens van de Sluis is rijksbreed de stelling ‘dat dergelijke berichten niet onder de Wob vallen’. De reden is volgens van der Sluis vooral het vluchtige karakter van dergelijke berichten. Elektronisch berichtenverkeer zou te veel als vervanger dienen voor telefoonverkeer, dat niet op te vragen is via de Wob. Daarnaast zou de tekst vanuit Whatsapp en sms geknipt en geplakt moeten worden in bijvoorbeeld een Word-document.

Opslag harde schijf niet doorslaggevend
De rechtbank bekeek in de zaak van VWS alleen het document-begrip van de Wob, dat gedefinieerd is als ‘een bij een bestuursorgaan berustend schriftelijk stuk of ander materiaal dat gegevens bevat.’ Een belangrijke overweging is volgens van der Sluis dat het niet doorslaggevend is of een document wel of niet op de harde schijf van een verwerende organisatie staat. Werken in de cloud bijvoorbeeld, zou het zo mogelijk kunnen maken om documenten bewust niet onder de Wob te laten vallen.