OpenSpending vraagt om gemeentelijke huishoudboekjes

Alle Amsterdamse deelgemeenten hebben hun financiële gegevens beschikbaar gesteld op Openspending.nl. Nu moeten de andere gemeenten, provincies en waterschappen volgen.

Transparantie
Vorig jaar kwamen de financiën van de Amsterdamse deelraad Centrum al op de site, die door Open State Foundation is opgezet, geïnspireerd door buitenlandse initiatieven als WhereDoesMyMoneyGo en OffenerHaushalt. Financiële transparantie door gestandaardiseerde en vrij beschikbare open data over overheidsfinanciën is daarbij het uitgangspunt.

Gemeente is data-eigenaar
Alle andere gemeenten, provincies en waterschappen krijgen deze week van Open State het verzoek vergelijkbare financiële data, zoals begrotingen, inkomsten en uitgaven, te ontsluiten. Dat is voor gemeenten geen grote klus, verzekert Arjan El Fassed, directeur van Open State, maar eerder een 'CC-tje naar ons' van de data die gemeenten toch al aan het CBS (in IV3-formaat) moeten sturen. "Het CBS heeft niet het recht die data door te geven, dus het moet per gemeente worden aangeleverd of op een open-dataportaal worden gezet." In Utrecht, dat over een dag of tien zal aansluiten op openspending.nl, is daarvooor al een motie gepasseerd en elders is het via een wob-verzoek gedaan, zegt El Fassed. Het draait dus vooral om besluitvorming.

Vergelijkbare gegevens
Het vergelijkbaar maken van overheidsfinanciën is een belangrijke doelstelling van Openspending.nl. De Amsterdamse gegevens kunnen dat op deelraadniveau nu illustreren. "Je ziet bijvoorbeeld waar in Amsterdam de inkomsten uit parkeren hoog zijn en hoe een stadsdeel het doet ten opzichte van het gemeiddelde. Gemeenten kunnen hier veel waarde uithalen, zeker met de decentralisaties op komst. Het kan een tool voor raadsleden zijn om te kijken hoe de gemeenten het financieel doet ten opzichte van andere gemeenten."

Beter zicht
Of en hoe snel de andere overheden zullen volgen, weet El Fassed niet. "De eerste gemeente was natuurlijk het moeilijkste. Er is wel vrees voor een afrekencultuur. Maar het gaat om uitgaven die sowieso in de boeken komen." Die financiële gegevens komen nu wel makkelijker en vaker (eens per kwartaal) beschikbaar en dat geeft een veel beter zicht op de financiën, denkt El Fassed.

Eerst massa
Programmeurs en datajournalisten die dat willen, kunnen een complete 'datadump' downloaden om zelf mee aan de slag te gaan. Tezijnertijd wil Open State nog een koppelvlak (API) maken waarmee gerichte zoekvragen op Openspending.nl zijn af te vuren. "Maar eerst willen we zoveel mogelijk gemeenten binnenhalen."