Advertentie
digitaal / Nieuws

'Overheid laat kansen liggen in ICT-opdrachtgeverschap'

Bekende mogelijkheden tot verbetering bij grote ICT-projecten van de overheid krijgen nog onvoldoende aandacht en daardoor mislukken de projecten nog steeds.

23 januari 2012

De overheid ontbeert nog steeds professionaliteit in haar opdrachtgeverschap bij grote ICT-projecten. Dat zegt Ruud Leether, 'legal counsel' bij het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Criteria
Leether constateert in een artikel in Automatisering Gids, dat hij overigens op persoonlijke titel heeft geschreven, dat ICT-projecten bij de overheid nog steeds mislukken omdat bekende mogelijkheden tot verbetering onvoldoende aandacht krijgen. Zo is bijvoorbeeld bekend dat zogeheten knock-outcriteria in aanbestedingen van ICT-projecten verkeerde prikkels zijn. Opdrachtnemers komen daarmee te makkelijk in de verleiding om mogelijke problemen tot na de gunning van de opdracht door te schuiven. Maar dan zijn ze al 'binnen'.


Bundeling
Hij wijst ook op de omvang van ICT-projecten die het gevolg is van het programma Compacte Rijksdienst. Omdat de inkoop van ICT in slechts enkele inkoopcentra zal worden gebindeld, lijken ook in de toekomst grote ICT-aanbestedingen onvermijdelijk, terwijl bekend is dat juist die omvang een grote risicofactor is voor ICT-projecten.


Vrede
Als opdrachtgever is de overheid sowieso vaak niet erg professioneel. "Veel opdrachtgevers bij de overheid zijn echter vooral gericht op het bewaren van de goede vrede in de hoop het project daarmee tot een goed einde te brengen." Ingrijpen en corrigeren blijft daardoor vaak achterwege. Opdrachtgevers moeten zich daarbij realiseren dat 'de markt' er niet is om de overheid voor missers te behoeden maar vooral geld probeert te verdienen. "Daar is niets mis mee zolang opdrachtgevers zich dat ook realiseren en beseffen dat hun relatie met de markt daarom een inherente belangentegenstelling kent." Leether vraagt zich af of de overheid het eigen belang wel voorop kan zetten, nu de marktpartijen steeds meer invloed hebben op het ICT-beleid van de overheid.

Reacties: 5

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Derk Kremer / Specialist in Goed Opdrachtgeverschap
Goed artikel: het is herkenbaar en legt terecht de vinger op een van de zwakke plekken: de aanbesteding waarbij verkeerde prikkels worden gegeven met als gevolg dat de problemen tot na de gunning worden doorgeschoven. Interessant in deze context is het artikel van Adri Duyvesteijn in het NRC van december 2010: ook hierin wordt dit probleem geschetst. In beide artikelen wordt de oorzaak gezocht in een gebrek aan professioneel opdrachtgeverschap en daarmee een goede businesscase of investeringsvoorstel. Zie http://artikel.eestum.eu/artikel_belang.pdf



Dat er onvoldoende wordt geleerd van de lessen uit o.a. de Rekenkamer blijkt bij de waterschappen: op het moment dat het rapport van de rekenkamer uitkwam met nuttige aanbevelingen, startten de waterschappen een ICT project waarin deze aanbevelingen niet werden opgevolgd. Met alle gevolgen van dien. Zie hierover http://www.eestum.eu/artikel/artikel_waterschapp …
Michiel Cuijpers / Communication Manager
Goede opdrachtgevers hanteren een norm!



De Software Improvement Group helpt opdrachtgevers hun regievoering bij ICT projecten op basis van feiten te verzorgen.

SIG ontwikkelde daarvoor op basis van internationale ISO (9126 / 25010) normen samen met de Duitse TÜVIT een software productcertificering. Dit kader voor kwaliteit wordt door steeds meer opdrachtgevers gebruikt als norm voor de leveranciers, zo eist een grote klant voor al haar softwareontwikkelingen minimaal 4.0 uit 5 sterren. Het is deze softwarecertificering waar Ruud Leether naar verwijst bij 8 in het originele artikel in de AutomatiseringGids. Een relatief nieuw onderdeel van goed opdrachtgeverschap is groene software, dat ook meegenomen kan worden in de opdrachtverstrekking.

gerrie
Al die ict-projecten kosten de belastingbetaler miljarden en gaan vaak in rook op. Je koopt toch ook geen auto zonder motor en wielen. Maar als ict bedrijf hou je wel werk en daar gaat het om, werk houden. Bijna heel Nederland zit de hele dag te spelen met een computer of hangt in de auto. Iets geproduceerd wordt er nauwelijks meer. Het is maar goed dat er nog een flinke bel aardgas zit en dat die 10% van de bevolking de overige 90% mee in leven houdt.
Janneman / Adviseur
Het is pijnlijk te constateren dat ICT-projecten zo vaak duurder uitvallen en dat er steeds meer afhankelijkheid ontstaat van leveranciers. Nog schokkender is de constatering dat men blijkbaar in staat is de oorzaken te benoemen, maar daar vervolgens weinig mee doet. De schijn-oplossingen als een ICT-dashboard en een overheids-CIO (naar Amerikaans) model geven de indruk dat er meer grip en transparantie is, maar die is er dus niet. De echte oplossing is een 'nee-tenzij' principe te gaan hanteren; een zware onafhankelijke inhoudelijke toetsing op haalbaarheid en risico's voorafgaand aan het het project en voldoende 'uitstap'-momenten. Maar ook een toetsing op opdrachtvolwassenheid van de opdrachtgever zou daar onderdeel van moeten zijn.
Henk Beumer / freelance consultant / projectleider FIIAPP
Ik onderschrijf de conclusies van dhr.Leether voor de volle honderd procent. In het verleden heeft hij mij nogal eens bijgestaan met het opstellen en beoordelen van contracten. Naar mijn idee kunnen met expertise op dat terrein veel problemen worden voorkomen. In de afgelopen jaren heb ik een aantal tenders in Macedonië en Montenegro mogen doen. Wat opvalt is dat veel aanbieders nogal eens de kennis missen om de gevraagde informatie op de juiste wijze aan te leveren. Dat betekent dat ze voortijdig moeten worden uitgesloten van verdere selectie. Daarnaast - en dat is naar mijn idee hetgeen waar de heer Leether op doelt - is het bij het opstellen van de aanvraag van essentieel belang goed te verwoorden wat wordt verwacht van de offrant. Mijn advies: neem daar de tijd voor! Het probleem is vaak dat aanvragende instanties lang niet altijd duidelijk voor ogen hebben wat de juiste specificaties moeten zijn. Dat opent de ruimte voor geselecteerden om min of meer naar eigen inzicht invulling te geven aan de opdracht. Zo werd ik in Skopje door de EU agency gevraagd op een geselecteerde partij wel aan zijn opdracht had voldaan. De conclusie was dat aan de voorwaarden was voldaan, maar dat door een slecht opgestelde offerte aanvraag de geselecteerde partij absoluut niets meer deed dan noodzakelijk. Gevolg: weggegooid geld!
Advertentie