Uitslagen komen stapsgewijs per gemeente binnen

Bij het sluiten van de stemlokalen, woensdag om 21.00 uur, wil Nederland snel duidelijkheid over de zetelverdeling in de nieuw te vormen Tweede Kamer. Wanneer grofweg een kwart van de gemeenten de uitslag heeft doorgebeld aan de verkiezingsdienst van het ANP, is het mogelijk om een gerichte prognose van de einduitslag te geven. Alleen voor de nieuwe partijen kan het tot het laatste moment onduidelijk blijven of ze in de Tweede Kamer komen.

Geen peilingen
Om de stembusgang niet te beïnvloeden, verschijnen er overdag geen peilingen. Om 21.00 uur komt Ipsos met een exitpoll, gebaseerd op een enquête bij veertig van de ruim 9000 stemlokalen. Ongeveer een half uur later druppelen bij het ANP de eerste uitslagen binnen. Afhankelijk van de grootte en spreiding van deze gemeenten, publiceert het ANP na tien tot veertig gemeenten een zogeheten stemmingsbeeld. Nadat de uitslagen van vijftig tot honderd gemeenten binnen zijn, volgt een voorlopige prognose. Deze komt normaal gesproken al heel dicht in de buurt van de uiteindelijke uitslag.

Prognose
Als laat op de avond het grootste deel van de 388 gemeenten - waaronder minstens drie van de vier grote steden - de uitslag heeft doorgegeven, brengt het ANP de prognose. Vaak komt deze vrijwel overeen met de definitieve zetelverdeling. Door de grote hoeveelheid nieuwe partijen die kans maken op een zetel (DENK, VNL, Forum voor Democratie, Artikel 1 en de Piratenpartij) is het op dat moment wellicht nog lastig te voorspellen wie wel en niet de kiesdeler halen. Dit is het totaal aantal geldige stemmen, gedeeld door 150. Wie de kiesdeler niet haalt, kan ook niet in aanmerking komen voor een restzetel en blijft dus sowieso buiten de Tweede Kamer.

BES-eilanden
Doordat er zo veel partijen meedoen aan de verkiezingen, zal het dit jaar tot het laatste moment duren voordat de verdeling van alle restzetels duidelijk is. Enkele stemmen kunnen daarbij de doorslag geven. Mogelijk weten we de exacte uitslag daarom pas op donderdag of vrijdag, wanneer ook de uitslagen van de BES-eilanden (Bonaire, Sint Eustatius, Saba) binnen zijn en de briefstemmen zijn geteld. De uitslag is pas officieel als de Kiesraad op 21 maart de uitslag bekend maakt. (ANP)