Stokpaardjes en voorspelbare partijpolitiek

De reacties vanuit de politiek zijn voorspelbaar. Waar de partijen die de aankomende coalitie vormen voornamelijk de lof zingen over de troonrede en de begrotingen, zijn de oppositiepartijen kritisch over datgene waar de troonrede huns inziens ten onrechte niet of nauwelijks over rept en waar de begrotingen te weinig geld voor uittrekken. En dat zijn steevast hun stokpaardjes.

Pappen en nathouden
Marianne Thieme, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, zegt op Twitter: ‘Geen woord over voedselschandalen, massale kippenvergassing. Slechts pappen en nathouden klimaatverandering.’ De Partij voor de Dieren (PvdD) vindt het teleurstellend dat de grote problemen waarmee de wereld te kampen heeft nauwelijks benoemd worden in de Miljoenennota 2018. Geen serieuze aandacht voor de drastische maatregelen waar de klimaatverandering om vraagt, geen serieuze aanpak van voedselschandalen en stalbranden en vrijwel louter aandacht voor economische groei en de suggestie dat de problemen daarmee zouden zijn opgelost, zegt de partij in een reactie. Volgens de PvdD wordt voedselwaakhond NVWA afgescheept met 'een fooi'. 'De miljoenennota wordt in alle opzichten doorgeschoven naar komende generaties, een volgend kabinet en een onzekere toekomst, ten koste van de meest kwetsbare groepen in de samenleving', zegt de partij.

Bittere pil
De nieuwe begroting is een bittere pil voor ouderen. Dat stelt 50Plus in reactie op de Miljoenennota. De partij van Henk Krol eist dat het volgende kabinet werk maakt van lastenverlichting voor ouderen.

De partij is onder meer bezorgd over een mogelijke stijging van de btw voor producten waarvoor nu nog het lage tarief geldt. 'Dat treft opnieuw vooral de ouderen en met name ouderen met de laagste inkomens.' Ook de grote verschillen tussen gemeentes in de gemeentelijke lasten is de partij een doorn in het oog. 'Dat kan ertoe leiden dat ouderen met weinig inkomen gedwongen worden te verhuizen.'

De werkloosheid onder ouderen blijft ook een groot probleem, aldus 50Plus, ondanks de verbeterde economische omstandigheden. 'Wij willen dat het kabinet meer doet om oudere werklozen weer aan de slag te helpen.'

Opdracht
Jesse Klaver van GroenLinks meent dat lang niet iedereen meeprofiteert van de toegenomen economische groei. ‘De Troonrede bevatte de opdracht aan het nieuwe kabinet om dat anders te doen en iedereen mee te laten profiteren’, aldus Klaver. Hij vindt dat de Tweede Kamer de begroting die het demissionaire kabinet dinsdag presenteerde meteen op de schop nemen. 'Er zijn te veel dringende problemen om volgend jaar alles bij het oude te laten', zei voorman Jesse Klaver na ontvangst van de Miljoenennota. 'We moeten er in ieder geval voor zorgen dat het eigen risico omlaag gaat', vindt Klaver. Een Kamermeerderheid bepleitte dat bij de verkiezingen van afgelopen voorjaar, maar CDA en ChristenUnie willen daarover afspraken maken aan de onderhandelingstafel van de kabinetsformatie. Klaver vreest dat dat te lang duurt. GroenLinks wil verder de kolencentrale aan de Amsterdamse Hemweg sluiten. Ook moet het kabinet geld uittrekken om de wachtlijsten bij de jeugdzorg weg te werken, als het aan de partij van Klaver ligt.

Rentmeesterschap
Ook nu het beter gaat met de Nederlandse economie, moet de overheid zuinig zijn op de schatkist. Dat zegt de SGP in een reactie op de Miljoenennota. 'Het zou van goed rentmeesterschap getuigen het extra geld niet allemaal uit te geven', stellen de gereformeerden. De SGP constateert dat het demissionaire kabinet terughoudend is geweest in de geplande uitgaven voor 2018, maar vreest dat het volgende kabinet het niet zal kunnen laten cadeautjes uit te delen. Het volgende kabinet moet wel iets doen aan het verschil in inkomen tussen een- en tweeverdieners.

Traditie

Hoewel de crisis voorbij is en de overheid weer meer geld te besteden heeft, zien heel veel mensen daar niet veel van terug. Dat zegt SP-leider Emile Roemer in reactie op de Miljoenennota.

'Jarenlang hoorden we dat er bezuinigd en ingeleverd moest worden: het was crisis. Tachtigduizend zorgmedewerkers verloren hun baan, politieposten in de wijk werden gesloten, de huren stegen de afgelopen zes jaar met bijna dertig procent', aldus Roemer. De voorman van de socialisten pleit onder meer voor afschaffing van het eigen risico, meer agenten op straat en verlaging van de huren. 'Het is nu tijd om te bouwen.'

Afwachten
Dat geven ook de fracties die momenteel onderhandelen over een nieuwe coalitie grif toe. Zo stelt de CDA-fractie: ‘Dit is een bijzondere Prinsjesdag omdat we in afwachting zijn van een nieuw kabinet. Dat betekent dat de werkelijke begroting voor de jaren hierna pas na de formatie bekend zal zijn. De vooruitzichten zijn beter dan een aantal jaar geleden, maar er zijn nog steeds grote vraagstukken die beantwoord moeten worden. Denk aan de onzekerheid op de arbeidsmarkt, de zorgen rondom migratie en integratie en het bieden van zorg aan mensen die dat nodig hebben.’

Klein plusje
Premier Mark Rutte spreekt over een mooie en passende Troonrede voor deze Prinsjesdag, gezien de demissionaire status van het kabinet. Hij benadrukt dat het demissionair kabinet terughoudend is geweest bij het opstellen van de begroting. ‘Het kabinet heeft ervoor gezorgd dat het overgrote deel van de Nederlanders in 2018 hun koopkracht behoudt of een klein plusje heeft. Maar nog niet iedereen merkt dat het beter gaat. Het kabinet neemt daarom ook maatregelen om de koopkracht voor met name gepensioneerden en sociale minima op peil te houden. Daarnaast investeren we in veiligheid, de verpleeghuiszorg en de lerarensalarissen.’

Seinen op groen
Halbe Zijlstra, fractievoorzitter van de VVD: ‘Uit deze Miljoenennota blijkt dat Rutte II zijn belofte heeft ingelost: economisch gezien staan alle seinen op groen. Het is verstandig dat het kabinet op de gebieden van veiligheid, ouderenzorg en onderwijs nog een aantal knelpunten oplost. Nu is het zaak dat er snel een nieuw kabinet komt, zodat we er voor kunnen zorgen dat meer mensen de vooruitgang ook in hun eigen portemonnee gaan merken.’

Lastig
Fractieleider Gert-Jan Segers van de ChristenUnie: ‘Dingen toezeggen is nu lastig, dat kan pas met het regeerakkoord in de hand. Maar het is evident dat we zorg moeten dragen voor de middengroepen, die zwaar hebben geleden in crisis. En dat zij ook moeten merken dat het beter gaat met Nederland.’ (Red./ANP)