Ombudsman redt burger van gijzeling

De Nationale ombudsman heeft ook vorig jaar weer menig burger uit de penarie geholpen. Zo hielp de ombudsman een man die anders ten onrechte in de cel was beland. Dit blijkt uit het jaarverslag dat de ombudsman woensdag aan de Tweede Kamer heeft aangeboden.

De politie belde aan bij ene Joep en zei dat hij nog diezelfde week gegijzeld zou worden. In opdracht van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), vanwege een openstaande boete. Gijzeling? Joep hoorde dat je dan opgesloten wordt in een gevangenis. De ombudsman deed voor Joep navraag bij het CJIB en die zei dat Joep was opgeroepen voor een zitting bij de rechtbank over de gijzeling. De oproep daarvoor stond in de krant, omdat er geen adres van Joep bekend zou zijn. Die soms meerdere pagina's grote advertenties in de krant leest bijna niemand.
 
Foutieve melding 

Joep was verbouwereerd, hij woont al jaren op hetzelfde adres. De Nationale ombudsman vroeg het CJIB de zaak snel uit te zoeken. Er bleek een foutieve melding in het systeem te staan dat Joeps adres in onderzoek is. Het CJIB vroeg de politie de gijzeling af te blazen en stuurde Joep een oproep voor een nieuwe zitting, waar hij alsnog zijn verhaal kon doen. 

Flinkheid en drang naar efficiency
Volgens het jaarverslag van de Nationale Ombudsman is dit een van de vele voorbeelden van politieke flinkheid en drang naar efficiency, waardoor goedwillende burgers in de problemen komen. Veel van de problemen waarmee de ombudsman zich in 2014 heeft beziggehouden zijn terug te voeren op onmogelijke opdrachten waarmee uitvoeringsdiensten zijn opgezadeld.

Fraudebestrijding
De politiek legt vanuit het oogpunt van efficiency en flinkheid taken op aan uitvoeringsinstanties waarmee deze vervolgens niet uit de voeten kunnen, stelt de Nationale Ombudsman. Nadat systemen waren ingevoerd die onvoldoende op fraudegevoeligheid waren doordacht, werden met een grote voortvarendheid maatregelen uitgevoerd om fraude te bestrijden. Grote groepen goedwillende burgers werden echter de dupe van deze maatregelen.

Strakke regelgeving
Als voorbeeld noemt het jaarverslag de invoering van de Fraudewet. Burgers die een vergissing hadden gemaakt of een termijn met een paar dagen hadden overschreden kregen als gevolg van de strakke regelgeving van de Fraudewet van het UWV een boete alsof zij hadden gefraudeerd. Een ander voorbeeld is de invoering van de éénbankrekeningnummer-maatregel waarbij veel burgers, die niets met fraude te maken hadden, in de financiële problemen kwamen door een rigoureuze invoering van de maatregel. De ombudsman wijst ook naar de recente problematiek rondom de pgb's waar een politieke wens om fraude krachtig aan te pakken heeft geleid tot een aanpak die goedwillende burgers in financiële problemen heeft gebracht.

Aantal klachten

Opvallend is dat het totale aantal mensen dat de ombudsman telefonisch, schriftelijk en digitaal heeft benaderd  weliswaar een dalende lijn vertoont, maar dat het aantal klachten over de overheid niet is gedaald ten opzichte van 2013. In totaal werden 4.800 zaken in onderzoek genomen, dat is 17 procent meer dan in 2013. De daling van het totaal aantal klachten naar ruim 36.000 ten opzichte van bijna 40.000 in 2012 en ruim 38.000 in 2013 komt voornamelijk door de afname van het aantal klachten dat niet over de overheid gaat. Met andere woorden: de burger weet steeds beter waar de ombudsman voor staat en waarvoor niet.