Gemeenten West-Brabant compleet op de schop

Van de huidige achttien gemeenten in West-Brabant blijven er vijf over. Vijftien gemeenten kunnen opgaan in vier toekomstige nieuwe gemeenten. Breda krijgt er Chaam bij terwijl Alphen met Baarle-Nassau en Goirle naar in Tilburg (Midden-Brabant) moeten opgaan.

Herindeling stimuleren

Dit valt af te leiden uit het woensdag uitgebrachte advies over West-Brabant van de Adviescommissie Krachtig Bestuur in Brabant. Hoewel ook deze commissie benadrukt dat herindelingen ‘van onderaf’ moeten komen, kan de provincie het samengaan wel ‘sterk stimuleren en faciliteren’.

Dongemondgemeenten

Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht zouden naar de vorming van een gemeente moeten toewerken. Roosendaal zou met Halderberge en Moerdijk kunnen samengaan en Etten-Leur met Rucphen en Zundert. De gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem (Land van Altena) zouden hun krachten het beste met Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout tot de een gemeente (‘Dongemondgemeenten’) kunnen bundelen.

Weeffout Alphen-Chaam

De vorming van de gemeente Alphen-Chaam is een ‘weeffout’ uit het verleden die moet worden rechtgezet. De 9.466 inwoners tellende gemeente kan in de ogen van de Adviescommissie het beste worden opgesplitst. Chaam zou bij Breda moeten worden gevoegd. Alphen zou  − samen met Baarle-Nassau en Goirle − in Tilburg moeten opgaan.

Provinciaal steunfonds

Gemeenten in West-Brabant kunnen financiële problemen door wegvallende inkomsten uit grondexploitatie en afwaarderingen van grondbezit niet op eigen kracht oplossen, constateert de Adviescommissie. Zij spreekt van een ‘dramatische situatie, die de bestuurskracht fundamenteel aantast’. Een provinciaal steunfonds zou in de ogen van de commissie enige verlichting kunnen bieden.

‘Volstrekte verrassing’

Alphen-Chaam is ‘verbaasd’ over het advies, dat voor het college als een ‘volstrekte verrassing’ komt. Het advies is ‘niet te herleiden tot de gesprekken die met de Adviescommissie zijn gevoerd’. Het standpunt van de Adviescommissie wijkt ook drastisch af van het eerdere advies van diezelfde commissie in het rapport over Midden-Brabant, schrijven B&W in een reactie. ‘Daarin wordt gesteld dat samenwerking van de gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen voor de hand zou liggen. Het college van Alphen-Chaam kan zich in dàt advies prima vinden.

Autonomie behouden

 Woensdrecht lijkt niet veel te voelen voor een fusie. Het gemeentebestuur erkent dat samenwerking  niet langer vrijblijvend kan en mag zijn, maar ‘wel met behoud van autonomie’.  Woensdrecht kan zich wel vinden in het advies van de commissie om te komen tot een steunfonds voor wegvallende inkomsten grondexploitatie. ‘Dit is een verstandige keuze gelet op de economische ontwikkelingen’, aldus de Woensdrechtse burgemeester Marcel Fränzel in een eerste reactie.

Ander daglicht

Aalburg, Werkendam en Woudrichem hebben onlangs besloten een besluit over herindeling tot september uit te stellen. De komende maanden worden zowel samenwerking als een bestuurlijke fusie met de drie gemeenten onderzocht. Met dit advies komt het onderzoek in een ander daglicht te staan.

Eindadvies hele provincie

Het rapport over West-Brabant is het derde deelrapport dat de Adviescommissie onder voorzitterschap van Helmi Huijbregts heeft uitgebracht. Eerder werden rapportages over Noordoost- en Midden-Brabant uitgebracht. Voor de zomer komt zij naar verwachting met het eindadvies voor de hele provincie (67 gemeenten).