Burger is politieke benoemingen beu
Zeven op de tien Nederlanders zouden het goed vinden als er een verbod op partijpolitieke benoemingen komt voor publieke functies. Een onafhankelijke commissie moet daar dan toezicht op houden. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau I&O Research.
Zeven op de tien Nederlanders zouden het goed vinden als er een verbod op partijpolitieke benoemingen komt voor publieke functies. Een onafhankelijke commissie moet daar dan toezicht op houden.
Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau I&O Research naar kennis en houding van Nederlanders met betrekking tot benoemingen publieke functies. Het werd in opdracht van Meer Democratie uitgevoerd onder 1.292 Nederlanders van 18 jaar en ouder. Meer Democratie, een initiatief van oud-PvdA-Kamerlid Niesco Dubbelboer en journalist Arjen Nijeboer, is op 27 mei 2015 een actie gestart tegen Partijpolitieke Benoemingen. Als het burgerinitiatief 40.000 handtekeningen haalt, is de Tweede Kamer verplicht het te behandelen en er een standpunt over in te nemen.
Raad van State
In Nederland worden bijna alle publieke functies vervuld door mensen die lid zijn van een gevestigde politieke partij. Dat geldt voor burgemeesters, commissarissen van de koning, topposities op ministeries, leden van adviesraden als de Raad van State, Sociaal Economische Raad, Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, Centraal Planbureau, Sociaal en Cultureel Planbureau.
Engels voorbeeld
De steun voor het voorstel om – naar Engels voorbeeld – partijpolitieke benoemingen te verbieden, is het grootst onder kiezers van D66 (78 procent), GroenLinks (77 procent), SP (75 procent), VVD (73 procent) en PVV (73 procent). Het laagst is de steun onder kiezers van de ChristenUnie, maar ook hier noemt nog 50 procent het een wenselijke verandering. Ook Nederlandse partijleden vinden het in meerderheid (66 procent) een goed idee de Engelse situatie te kopiëren. Een op de zes vindt het geen goed idee en 14 procent weet het niet.
In Engeland is er een onafhankelijke commissie die erop toeziet dat partijpolitici niet worden voorgetrokken bij publieke benoemingen. De vacatures zijn openbaar en iedereen kan solliciteren. De kandidaat die het beste past bij de profielschets wordt voorgedragen door deze commissie. Het is voor politici verboden om te bepalen wie welke publieke benoeming krijgt. ‘Nederland is beter af zonder partijpolitieke benoemingen’, motiveert Dubbelboer zijn burgerinitiatief. ‘Onafhankelijkheid zal de kwaliteit van adviezen verbeteren. En je hebt niet langer de schijn tegen van gekleurde adviezen. Een ander voordeel is dat je bij benoemingen kan letten op andere competenties in bijvoorbeeld de Raden van Toezicht. Er zijn trieste voorbeelden genoeg waar niet is gekeken naar financiële expertise. Dat had in onderwijs en zorg veel ellende kunnen voorkomen.’
Reacties: 11
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Wat deze beweging lijkt te beweren is dat de vervulling van veel functies politieke benoemingen zijn. Dat is in de praktijk inderdaad heel vaak het geval. Maar Meer Democratie zegt indirect ook dat openbare functies niet open staan voor belangstellenden die geen politieke binding hebben. En dat is niet waar. Je kunt bijvoorbeeld burgemeester worden zonder dat je lid bent van een politieke partij. Het is de gemeenteraad die bestaat uit leden van politieke groeperingen die een kandidaat voordraagt. Dat de meeste kandidaten een politieke binding en meestal ook een politieke achtergrond hebben, ligt niet aan het systeem maar aan degenen die zich kandidaat stellen. Een volksvertegenwoordiging moet op grond van de Kieswet bestaan uit mensen die op een lijst van een politieke groepering staan (lees de wet er op na!). Als die voorwaarde vervalt, kan ook iedereen die dat wil in de Tweede Kamer, de gemeenteraad, provinciale staten en het algemeen bestuur van een waterschap komen.
Maar iedereen die vindt dat er te veel politieke benoemingen plaatsvinden, dat wil zeggen benoeming van mensen die openlijk lid zijn van een politieke partij, hebben in zoverre een punt dat de vraag is of de betreffende persoon ook geschikt is voor die functie. En daar valt nog wel het een en ander over te zeggen.
Wil men hiermee zeggen dat niemand in een publieke functie lid zou mogen zijn van een politieke partij? Dat is het probleem niet. Partijpolitieke benoemingen zijn kwalijk als de kwaliteit van een bestuurder ondergeschikt wordt gemaakt aan de politieke kleur. Dat burgemeesters in het artikel nog in het rijtje worden genoemd, vind ik tamelijk achterhaald.