Takenpakket stadsdelen-nieuwe-stijl nog onduidelijk

De zeven stadsdelen van Amsterdam worden omgevormd tot zeven bestuurscommissies. Met minder bestuurders en een kleiner, maar nog steeds ‘volwassen en volwaardig pakket’, verzekert wethouder Andrée van Es (Bestuurlijk Stelsel, GroenLinks). Wat dat pakket wordt, is nog onduidelijk. Tot frustratie van de stadsdeelvoorzitters.

Lokale verkiezingen

De huidige stadsdelen houden in maart 2014 op te bestaan. De 233 deelraadsleden en de 30 deelraadbestuurders worden teruggebracht naar maximaal 98 lokaal gekozen volksvertegenwoordigers, waarvan 21 bestuurders. Dat scheelt op jaarbasis zo’n 3,5 miljoen euro aan kosten.

Meer eenheid in de stad

‘De besparingen zijn geen doel op zich van deze bestuurlijke hervorming’, benadrukt Van Es. ‘Het wetsvoorstel afschaffing deelgemeenten maakte aanpassing van het bestuurlijk stelsel noodzakelijk. Maar dat was niet de enige reden. Door de economische ontwikkeling moeten we als overheid sneller besluiten kunnen nemen en efficiënter kunnen opereren. Ook willen we meer eenheid in de stad.’

Lokale democratie

‘Tegelijkertijd kent Amsterdam een lange traditie van lokale democratie. We hebben al 32 jaar stadsdelen. Wat in die jaren aan kracht en ervaring is opgebouwd, willen we behouden. Maar wel in een vorm die past bij deze tijd. Het belangrijkste uitgangspunt is dat we één ongedeelde stad zijn: Eén Amsterdam. Met oog voor de diversiteit, voor de problemen en kansen van buurten en wijken.’

Taken en bevoegdheden

Het is nu nog onduidelijk welke taken en bevoegdheden de bestuurscommissies krijgen. Dat is dan ook een van de grootste kritiekpunten vanuit de stadsdeelraden en de politiek. Met de raadsuitspraak over de hoofdlijnen van het nieuwe stelsel op zak, kunnen de plannen nu verder worden uitgewerkt. Die uitwerking moet er in het voorjaar liggen.

Bevorderen buurtinitiatieven

De bestuurscommissies zullen in ieder geval, net als de stadsdelen nu, gaan over onderdelen van de inrichting van de openbare ruimte, het welzijnsbeleid, de lokale economische ontwikkeling en ruimtelijke ordening. Ook houden de bestuurscommissies hun rol in het mogelijk maken en het bevorderen van burger- en buurtinitiatieven.

Wantrouwen politici

De stadsdeelvoorzitters van de twee grootste Amsterdamse stadsdelen Nieuw-West en West zijn uiterst kritisch over de hervorming van het bestuurlijk stelsel. Belangrijkste bezwaar is dat eerst de vorm is gekozen en dat pas nu de inhoud wordt geregeld. Ze vrezen dat de bestuurscommissies uitvoeringsorganisaties worden. De directe lokale verkiezingen zijn in dat geval niet meer dan een ‘lege huls’, waardoor het wantrouwen tegen politici zal toenemen.

Nepdemocratie

‘Nu is eerst de vorm en maat gekozen, terwijl we nog helemaal niet weten wat de inhoud wordt’, stelt stadsdeelvoorzitter Achmed Baâdoud (PvdA) van Nieuw-West, met ruim 139.000 inwoners het grootste stadsdeel. ‘Het stelsel van stadsdelen moet je altijd onderhouden, maar het lijkt nu echt de verkeerde kant op te schieten’, vreest stadsdeelvoorzitter West Martien Kuitenbrouwer (130.000 inwoners). ‘Zonder een duidelijk politiek mandaat is er sprake van nepdemocratie. Dat moet je niet willen. Als we geen gezag, bevoegdheden en middelen krijgen, zijn we niet geloofwaardig.’

Amendement rol en taak

Het debat in de raad heeft Kuitenbrouwer wel de hoop gegeven dat ‘bestuurscommissies toch wat kunnen gaan voorstellen.’ De coalitiepartijen PvdA, GroenLinks en VVD hebben via een amendement vastgelegd dat de bestuurscommissies een ‘robuust takenpakket’ en ‘voldoende bevoegdheden’ moeten krijgen.

Lees meer in Binnenlands Bestuur 24