Alcoholcontrole jongeren zo lek als mandje
Het is voor jongeren onder de 18 ook na 1 januari eenvoudig om alcohol te kopen. Deskundigen waarschuwen dat verkopers waarschijnlijk te weinig zullen controleren.
De 16- en 17-jarigen die wel eens een wijntje of biertje drinken, zitten in een vreemde situatie. Vandaag mogen ze nog zonder problemen alcohol kopen en drinken, vanaf 1 januari is dat verboden. De leeftijdsgrens om alcohol te kopen is vanaf 2014 verhoogd van 16 naar 18 jaar. ,,Hele goede zaak, als je alleen al naar het gezondheidsaspect kijkt’’,zegt universitair docent Joris van Hoof van de Universiteit Twente, met specialisatie jongeren en alcoholgebruik. ,,Maar het hele systeem is zo lek als een mandje. Het is nog steeds kinderlijk eenvoudig om als jongere alcohol te kopen.’’
Van Hoof heeft signalen gekregen dat jongeren nu nog - vlak voor het nieuwe jaar - en masse alcohol inslaan. ,,Maar ach, dat hoort er even bij. Dat zie je bij iedere cultuurverandering.’’ Waar hij zich meer zorgen over maakt is de naleving van het verbod. ,,Dat moet echt veel beter. Voor supermarkten en slijterijen zijn er nagenoeg geen sancties als ze toch drank aan jongeren verkopen. Ook is er bijna geen
handhaving.’’
Verkopers
De universitair docent doet veel onderzoek naar de naleving van de alcoholgrens. ,,Het probleem zit veelal bij de verkopers. Een caissière bij de supermarkt moet al veel handelingen verrichten: bonuskaart, bonnetje, wisselgeld. Vragen naar iemand zijn leeftijd wordt dan vergeten. Of verkopers denken dat het ene biertje niet zoveel uitmaakt.’’Een sluitend systeem ontwerpen is lastig, zegt Van Hoof. ,,Je zou kunnen denken aan leeftijdsscanners op afstand, of een speciale kassa voor alcohol. Maar ook hier zitten haken en ogen aan.’’
Comazuipers
Ieder jaar belandden zo’n 700 jongeren onder de 18 jaar in het ziekenhuis met een acute alcoholvergiftiging. Dat zijn de zogenaamde comazuipers, deze jongeren hebben zich letterlijk van de wereld gezopen. ,,Een op de drie heeft zelf de alcohol gekocht, in de supermarkt of in een café. Daar is dus nog veel winst te halen’’, aldus Van Hoof. ,,Jongeren kunnen blijvende hersenschade oplopen als ze op jonge leeftijd al alcohol drinken, dat is al meerdere keren aangetoond.’’
Ophogen leeftijdsgrens
De universitair docent is daarom een groot voorstander van het ophogen van de leeftijdsgrens. ,,16 jaar was echt veel te jong. Eigenlijk is 18 jaar ook nog aan de jonge kant, het zou me niks verbazen als we over een paar jaar de discussie voeren om het verder te verhogen naar 21 jaar.’’
Ik vind het teleurstellend en zorgwekkend dat een universitair hoofddocent dit soort schijnoplossingen met instemming begroet. Als je niet kunt bedenken dat wetten die 100% controle vereisen niet werken en handhaving van verboden in belangrijke mate rusten op aangeleerde zelfbeheersing en eigenbelang, dan ben je je titel niet waard.
Gemeenten moeten op alles bezuinigen en dan zouden ze hier opeens wel geld voor beschikbaar stellen? Het is wensdenken dat vooral bij de rijksoverheid heeft postgevat en waar men gevaarlijk blind is voor de gezagondermijnende uitstraling van wetgeving die niet kan worden gehandhaafd.
Wie de omvang van dit probleem afzet tegen andere maatschappelijke problemen die om een oplossing schreeuwen en waar de betrokkenen part noch deel hebben aan het ontstaan ervan (i.t.t. comazuipen, daar ben je zelf bij), komt –net als de meerderheid van de gemeenten- al heel snel tot de conclusie dat de landelijke politiek in een van de realiteit losgetrilde droomwereld leeft, waar regels stellen belangrijker is dan draagvlak, handhaving of uitvoerbaarheid.