Opschaling in circulair inkopen

Week van de Circulaire Economie.

Deze week is de Week van de Circulaire Economie. In deze week staat het belang van circulaire economie centraal. Door grondstoffen te hergebruiken houden we de planeet leefbaar voor mens en dier. Maar zover zijn we nog niet. KplusV vindt circulaire economie van groot belang. In een artikelenreeks lichten we toe waarom. Vandaag over de doelstelling om innovatief en circulair in te kopen.

Expert circulair inkopen Erick Wuestman licht zijn visie toe.

In het Rijksbrede Programma Circulaire Economie “Nederland Circulair in 2050” schreef het vorige kabinet Rutte dat in 2020 10 procent van alle inkoop circulair moet zijn. Aangevuld met de opmerking dat “Innovatiegericht Inkopen” een belangrijk thema is in het inkoopdomein.

Het is nu 2020 en zijn die doelstellingen gerealiseerd?

Zonder te willen haarkloven over definities van circulariteit en circulair inkopen, lijkt het mij redelijk om te constateren dat we over de hele linie in Nederland niet eens in de buurt komen van het halen van deze doelstelling. Er zijn organisaties die de veelbelovende uitzondering zijn en circulair aanbesteden waar het kan. Tal van (semi)overheden hebben bijvoorbeeld het MVI-convenant ondertekend. En de roep naar circulariteit en betekenisvol aanbesteden is te horen in vele bestuurskamers. Desondanks is waarmaken toch nog echt iets anders. Opschaling is het thema van de Green Deal Circulair Inkopen, wat alleen al aangeeft dat dit nog verre van vanzelfsprekend is. 

Uit het Rijksbrede programma Circulaire Economie

Circulair inkopen met RCC

Onze eigen ervaringen zijn gelukkig een stuk positiever, omdat we juist veel samenwerken met organisaties waarbij circulair inkopen al normaal is. Met onze Rapid Circular Contracting (kortweg RCC) aanpak hebben wij een aanbesteding methodiek ontwikkeld die bij uitstek innovatie gericht is. Waarbij circulariteit één van de innovaties is waarop wij de markt uitdagen. Inmiddels zijn er ruim 30 inkooptrajecten gaande of achter de rug waar RCC de bodem onder vormt. En dat aantal is snel groeiende, evenals de schaal van de ermee gemoeid zijnde opdrachten. Denk aan bijna 50 miljoen koffie- en theeconsumpties voor de Dienst Justitiële Inrichtingen en de IND, via de categoriemanager catering van Rijkswaterstaat. De renovatie van de Gelderse provinciale A348 van knooppunt Velperbroek naar Dieren. En het begeleiden van de gemeente Oldambt en enkele partners in het van het aardgas loskoppelen van tientallen gebouwen in de sfeer van maatschappelijk vastgoed. Voorbeelden van trajecten waarbij innovatie de boventoon voert en van inschrijvers wordt gevraagd zich te profileren op basis van hoge ambities in het bijdragen aan duurzame doelen.

Co-creatie

Deze vorm van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen door aan te besteden op ambities en visie, staat volop in de belangstelling. Juist omdat het relatief eenvoudig en tegelijk zo effectief is. We besteden geen vooraf vastgestelde vastomlijnde oplossingen aan, maar selecteren de best passende en meest competente partner, om na gunning met die partij, of coalitie van partijen, in co-creatie de meest gunstige uitwerking te realiseren. Tijdens het MVI congres op een door PIANOo georganiseerde workshop waarin de RCC aanpak het leidende thema was gaf een vennoot van Pels Rijken, “De Landsadvocaat” als host van de sessie aan dat ook in zijn ogen het een vanzelfsprekende next step is om op co-creatie te willen sturen. Zoals de juridische wereld bij Best Value ook even heeft moeten slikken dat partijen met elkaar in gesprek gaan, zet RCC dus een volgende stap en zoekt de echte samenwerking op. 

Uit het Rijksbrede programma Circulaire Economie

Dat dit aanslaat en het enthousiasme besmettelijk blijkt zie je bij veel van onze opdrachtgevers. Zo heeft de Veiligheidsregio Fryslân inmiddels vijf keer een RCC traject achter de rug. En zit ONS, het Shared Service Centre dat genomineerd was voor de KoopWijsPrijs met de RCC voor de Provincie Overijssel haar ervaringen nu in voor een bedrijfsafval RCC bij de gemeente Zwolle. Apeldoorn heeft er drie doorlopen en in het samenwerkingsverband Stedendriehoek zijn er verschillende partnergemeenten van Apeldoorn ook aangehaakt. Het is inmiddels bijna standaard dat we in een RCC opdracht een trainingscyclus opnemen waarin we geïnteresseerden meenemen in de mogelijkheden en techniek om zelfstandig vervolg trajecten te kunnen realiseren. Nog voordat de eerste is afgerond zien we dan al dat er lopende vuurtjes door een organisatie gaan, op zoek naar de volgende innovatie gerichte circulair verantwoorde uitvraag.

Zelf geven wij de opschaling vorm door de oprichting van een RCC platform. Samen met enkele concullega bureau’s zijn we de RCC methodiek aan het verzelfstandigen. Zo bouwen we een community waarin ook de getrainde inkopers bij opdrachtgevers kunnen aanhaken en we allemaal op vlieghoogte blijven van elkaars ervaringen. Tegelijkertijd vergroten we zo onze slagkracht om de groei te kunnen opvangen en tegelijkertijd de kwaliteit te borgen van de partijen die beweren een RCC in de vingers te hebben. Want ondanks dat het een logische en laagdrempelige methodiek is, staat het wel haaks op waar inkopers en juristen in zijn opgeleid. En het vraagt ervaring en vakmanschap om alle geledingen bij opdrachtgevers en opdrachtnemers aangehaakt te krijgen op het dieper liggende gedachtegoed, opdat er geen halve en semi-RCC trajecten worden gelanceerd waarbij de markt alsnog niet de kans krijgt haar professionele regelruimte, vakmanschap en creativiteit te kunnen benutten.

Hoe dan ook, wij zitten vol in de opschaling, zoeken nieuwe collega’s, leiden intern nieuwe professionals op, geven trainingen, haken nieuwe doeners en denkers aan en maken verbeterslagen. Kortom: we zijn zelf innovatiegericht bezig om ons VAK (Visie, Aanpak en Kunde) door te ontwikkelen en nodigen jullie uit ook deze dans met ons aan te gaan.

Zelf aan de slag met circulaire inkoop?

Wil je meer weten over circulair inkopen, RCC en wellicht binnen je eigen organisatie de eerste stappen zetten richting circulaire inkoop? Stuur mij een reactie en laten we eens kennismaken.

Erick Wuestman, AVS

06-54 30 71 83 / e.wuestman@kplusv.nl