Wethouders overschatten eigen marktwaarde bij vertrek
De honderden wethouders die na de gemeenteraadsverkiezingen een nieuwe baan moeten zoeken krijgen de deksel op hun neus. Ze denken dat ze via hun netwerk wel aan de bak zullen komen, maar dat gebeurt vaak niet.
Met nog een week tot de verkiezingen hebben voor zo’n 600 wethouders de laatste politieke uren geslagen. Er komt vervolgens wel een mooi bestuursbaantje of een hoge functie bij een bekend bedrijf voorbij. Denken ze. Want als ex-wethouder liggen de banen voor het oprapen, toch? ‘Dat is een hardnekkig misverstand,’ zegt Rendert Algra van ’LoopbaanNaPolitiek’. ‘Zodra je geen wethouder meer bent, ben je voor een hoop contacten ook niet interessant meer.’
Imposant netwerk
Het is een valkuil voor vertrekkende bestuurders. Jarenlang hebben ze een belangrijke functie bekleed en een imposant netwerk opgebouwd. Wethouders dachten ze dat nieuwe werkgevers zich vanzelf zouden aandienen. Maar op een uitzondering na zullen ze allemaal teleurgesteld worden, is de overtuiging van Rendert Algra. Hij maakte het als voormalig kamerlid zelf ook mee. Nu zet hij zich in voor bestuurders die ‘in between jobs’ zitten vanuit de organisatie LoopbaanNaPolitiek, onderdeel van Doornbosch Loopbaanmanagement.
'Haalnetwerk'
‘Ik noem het een ‘haalnetwerk,’ zegt Algra over het netwerk van politici en bestuurders. ‘Het bestaat voornamelijk uit lobbyisten en andere belangenbehartigers. Op het moment dat jij als wethouder vertrekt, is zo’n contactpersoon alweer bezig met je opvolger. Dan ben je niet meer interessant, zelfs al heb je jarenlang een vriendschappelijke band gehad. Via deze weg een baan krijgen zit er al helemaal niet in. Het bedrijfsleven zit echt niet standaard op je te wachten. Zo’n confrontatie met de werkelijkheid kan heel frustrerend zijn.’
Niet op de bank zitten
En voor de ex-bestuurder ligt er tegenwoordig nog een dreiging op de loer. Voor het eerst vallen de massaal vertrekkende wethouders namelijk onder de sollicitatieplicht. Dat betekent dat de voormalige bestuurders, net als álle werkloze Nederlanders, in een verplicht traject vervallen als ze zelf geen baan kunnen vinden. En ook die goudgerande wachtgeldregeling bestaat niet meer, die is beperkt tot de normale duur van de WW. ‘Dat zal even wennen worden,’ zegt Algra, ‘ex-wethouders houden er niet van om de controle kwijt te raken. Daarom is het erg belangrijk dat ze niet die drie maanden op de bank gaan zitten, vanuit een functie solliciteren is veel effectiever dan vanuit het ledige. En als je na drie maanden niet bent gebeld, gebeurt dat ook niet meer.’
Anticiperen
Natuurlijk zullen wethouders met een grote inhoudelijke kennis van een bepaald onderwerp gemakkelijker aan de bak komen dan ‘carrièrewethouders’. Algra heeft dan ook een dringend advies aan deze laatste groep potentiële werklozen. ‘Anticipeer op tijd. Je weet als wethouder al veel eerder dan de verkiezingen dat er een kans is dat je niet terugkeert. Maak al in een eerder stadium gebruik van je mogelijkheden.’
Rentenieren
Ook vanuit de gemeente zou er meer hulp moeten komen voor vertrekkende bestuurders. ‘Het is toch raar dat er in elk beroep aandacht is voor employability, behalve in de politiek. De meeste van hen vallen in een zwart gat, vooral de oudere bestuurders. Want de tijd dat je als wethouder vanaf je 50e kon rentenieren is nu echt voorbij.’
Ik geloof trouwens ook niet dat de meeste politici (gemeente)ambtenaar zijn, zeker niet van de meest linkse en meest rechtse partijen.
En ik ben het met Flipper eens dat, vooral in de grotere gemeentes, maar eigenlijk overal, het wethouderschap niet iets is wat je zomaar even doet. Los van het feit dat je niet zomaar wethouder kunt worden, uitzonderingen daargelaten, komt er zoveel op je af, zowel inhoudelijk als procedureel dat je simpelweg niet niets kunt doen, anders wordt je wel onderuit gehaald door de raad (zie het aantal gevloerde wethouders in de afgelopen jaren). Ik schat dat er van die 600 wethouders nog geen 100 echt gokken op een topbaantje en dat de helft dat al geregeld heeft. De andere 500 gaan weer gewoon doen wat ze voorheen deden en de resterende 50 gaat zitten, op wachtgeld, zitten mokken en dan uiteindelijk ook maar accepteren wat op hun pad komt.