Rekenkamer maakt gehakt van reorganisatiedrift Amsterdam

Vrij vertaald reorganiseert de gemeente Amsterdam als een kip zonder kop. Het gebeurt vaak en fors, maar er is weinig regie in te ontdekken. ‘Niet passend’ voor een organisatie met zo’n omvang, concludeert de rekenkamer Amsterdam.

De rekenkamer trekt die conclusie in het vandaag verschenen rapport Reorganiseren in Amsterdam. Doelmatigheid van de gemeentelijke organisatieontwikkeling.

115 reorganisaties sinds 2008

Amsterdam, zo stelt de hoofdstedelijke rekenkamer, meet en weet weinig over reorganisaties. Er wordt wel veel gereorganiseerd: 115 keer sinds 2008. Vrijwel elke gemeentelijke dienst is de afgelopen vijf jaar wel een of meerdere keren aan de beurt geweest. De gemeente zelf heeft volgens de rekenkamer ‘nauwelijks zicht op het aantal reorganisaties dat binnen de ambtelijke organisatie speelt.’

Bestuurbaarheid gemeente te zwaar belast

Er is volgens de rekenkamer niet alleen onvoldoende transparantie bij die reorganisaties, maar vooral ook onvoldoende regie. De gemeente weet zelf niet of reorganisaties passen binnen andere ontwikkelingen binnen de gemeente. ‘Er wordt geen centrale regie gevoerd waarmee bewaakt wordt dat reorganisaties niet met elkaar overlappen, strijdig zin met gemeentebrede ontwikkelingen of de veranderkracht en bestuurbaarheid van de gemeentelijke organisatie te zwaar belasten’, aldus de rekenkamer.

Daarnaast worden afgeronde reorganisaties zelden geëvalueerd, waardoor opgedane kennis en ervaring niet genoeg worden veiliggesteld voor de ambtelijke organisatie. Van de 75 afgeronde reorganisaties blijken er maar 9 geëvalueerd. En als dat al gebeurt, is dat vaak ook nog informeel zonder dat er iets van wordt vastgelegd. ‘Een dergelijke werkwijze is voor een organisatie met de omvang van de gemeente Amsterdam niet passend’, is de harde conclusie.

Sanctiebeleid sollicitatieplicht boventallige ambtenaren ontbreekt

Kosten van ambtenaren die hun baan verliezen worden weliswaar beperkt, maar ‘hadden lager kunnen zijn.’ Sinds 2010 hebben ongeveer 500 ambtenaren bij reorganisaties hun baan verloren. Die ambtenaren hebben allemaal recht op loondoorbetaling tijdens een bemiddelingsperiode van twee jaar en kunnen vervolgens aanspraak maken op ww en aanvullende regelingen.Tot op heden slaagt een groot deel van deze ambtenaren erin een nieuwe baan te vinden. De kosten voor de gemeente nemen daardoor af van 126 miljoen tot 62 miljoen euro. Die kosten hadden 6 miljoen lager kunnen zijn als er volgens de rekenkamer strakker was gestuurd op de maximale bemiddelingsperiode. Die blijkt regelmatig te worden overschreden. Ook ontbreek het momenteel aan sanctiebeleid om ambtenaren die gebruik maken van de na-wettelijke uitkering aan te sporen te solliciteren naar nieuwe functies.

De rekenkamer stelt verder dat de gemeente zou kunnen besparen op de kosten voor ambtenaren door beter te sturen op de inzet van boventallige ambtenaren bij tijdelijke werkzaamheden. Daarvoor ontbreekt echter momenteel bruikbare informatie.

Kritiek Centrale Ondernemingsraad

De kritiek van de rekenkamer op de reorganisatiedrift van Amsterdam staat niet op zich. In oktober hekelde ook de Centrale Ondernemingsraad het ‘te vage’ reorganisatieplan van de gemeente. De COR waarschuwde voor chaos.