‘Maak ambtenaar weer trendvolger’

Paul de Beer, directeur van het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging, pleit voor herintroductie van het trendvolgerschap voor ambtenaren. Hun arbeidsvoorwaarden volgen daarbij automatisch de loonontwikkelingen in de private sector.

Gemakzuchtige bezuinigingen

‘Het voordeel van het gelijk opgaan van de arbeidsvoorwaarden is dat werknemers in de publieke sector dan gelijkwaardig worden met werknemers in de private sector. Voor de langere termijn betekent het dat je goed personeel beter kunt vasthouden. Maar het voorkomt tegelijk dat je als overheid op zoek gaat naar gemakzuchtige bezuinigingen’, zegt De Beer.

Vage cao-onderhandelingen
‘Ja, dat betekent dat we afstappen van die vage cao-onderhandelingen. Budget om te onderhandelen is er niet: door de politieke besluitvorming ligt alles op voorhand al vast en overheden maken geen winst, waar in de private sector juist de onderhandelingsruimte zit. Bij de vakbonden zullen ze dit me niet in dank afnemen, maar vrije onderhandelingen in de publieke sector zijn een illusie’, zegt hij.
Voor de overheidswerkgever is er volgens De Beer, tevens hoogleraar arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam, geen reden om snel of überhaupt een nieuwe cao te maken. ‘Hoe langer de oude situatie duurt, hoe meer er immers wordt bezuinigd.’

Vertrek babyboomers

Net als De Beer is ook Paul de Ruijter, directeur van De Ruijter Strategie, voor concurrerende arbeidsverhoudingen tussen markt- en publieke sector. Hij schreef in 2010 mee aan de scenario’s van De Grote Uittocht, een verkenning van Binnenlandse Zaken naar de gevolgen van de vergrijzing voor de overheid. Zijn analyse was toen dat er voor de publieke sector een groot tekort aan personeel dreigde te ontstaan als gevolg van het massaal met pensioen gaan van de babyboomgeneratie en vanwege de veel aantrekkelijkere arbeidsvoorwaarden in de private sector.

Nullijn leidt tot extra uitstroom

Een marktconforme loonontwikkeling  zou één van de manieren zijn om als overheid goede mensen te behouden dan wel aan te trekken in een krapper wordende arbeidsmarkt. Daar dreigt volgens De Ruijter niets van terecht te komen. ‘De nullijn gaat leiden tot extra uitstroom bij de overheid. Als de economie straks aantrekt, dan gaan de sluizen open. Dan krijg je versnelling van de grote uittocht’, waarschuwt De Ruijter.

Hij begrijpt de korte termijnvisie van de werkgevers in de publieke sector niet. ‘Als werkgever moet je voor goed salaris zijn. Maar bestuurders luisteren geloof ik tegenwoordig meer naar de financiële man dan naar de HR-man. Heel raar. Met het huidige HR-beleid zijn we op de verkeerde weg. Ik maak me echt grote zorgen.’

Bonden willen hervatting cao-overleg

Een meerderheid van de gemeenten wil overigens dat de bonden weer gaan deelnemen aan het door hen in september opgeschorte cao-overleg. Dit blijkt uit een antwoordkaartenactie van de bonden onder gemeenten. Onderdeel van de onderhandelingen moeten de thema’s werk, inkomen en respect zijn. De VNG wil daarover best praten, maar weigert het overleg te hervatten op basis van een ultimatum van de bonden.

Lees het hele verhaal deze week in BB 24