Mystery Burger: tussen de regels door

Er is één ding dat een raadsdebat in ieder geval oplevert: een ‘ja’ of een ‘nee’ tegen het voorgestelde beleid. Maar de gemeenteraad van Smallingerland doet vanavond meer dan dat. En iets wat misschien wel nog veel belangrijker is.

‘Wij kunnen instemmen met het intrekken van de verordening onderwijsachterstanden,’ zegt SP’er Mirjam Postma aan het begin van haar termijn. Tegelijk met het intrekken stelt het college voor extra inzet te tonen op de aanpak laaggeletterdheid. Het resterende budget voor de aanpak van onderwijsachterstanden, wordt dan voor die aanpak ingezet.

‘Maar er staat in het voorstel ook dat taalachterstand duur is,’ voegt Postma toe. ‘Ik wil dat wel even in de context plaatsen.’ Laaggeletterdheid is volgens de SP’er nooit het enige probleem. ‘Werkeloosheid, schulden en een slechte gezondheid spelen ook een rol.’ Het raadslid vindt dat met het bestrijden van taalachterstand ook breder naar de tweedeling in de samenleving moet wordt gekeken. ‘Dat vraagt meer dan een taalcursus,’ aldus Postma.

Ook de PvdA’er Theun de Boer is enthousiast over het college voorstel. ‘Het past precies in het DNA van de Partij van de Arbeid — de verheffing, het vergroten van bestaanszekerheden..’ Als de Fries niet stoïcijns zou blijven, moeten zijn woorden wel met weemoed hebben geklonken — je voelt dus de ‘maar’ al aankomen.

‘Van de beschikbare 135 duizend euro gaat er veel op aan personeelskosten, het inventariseren, catalogiseren en bij elkaar brengen van bedrijven. Wij zijn bang dat het geld al op is voordat een laaggeletterde daar iets van merkt,’ meent De Boer.

‘Wij zijn juist verheugd dat voor het geld een aanjager wordt aangesteld,’ interrumpeert Piet de Ruiter (GroenLinks) hem — in het Nederlands. Volgens het raadslid is het juist nodig dat iemand de activiteiten bij elkaar brengt. ‘Zo wordt er meer bereikt. Wij zouden het jammer vinden als dit geld naar de uitvoering gaat.’

‘Wij vragen ons af wat de doelstelling is,’ zegt Yvonne Feenstra (Smallingerlands Belang). Ook zij is voor het collegevoorstel, maar wil wél weten wat het college met de aanpak beoogt. ‘Ik lees dat we veertien-komma-nog-wat laaggeletterden hebben — en dat dat hoog is.’ Ze wil weten op welk percentage het college wenst aan te sturen.

De woorden, in welke taal dan ook, blijken goed tot wethouder Ron van der Leck te zijn doorgedrongen. ‘De projectleider is een aanjager om activiteiten te verbinden,’ legt hij uit. Volgens de bestuurder zijn er al veel organisaties bezig met de taalachterstand, maar weten ze elkaar niet even makkelijk te vinden. ‘Hij moet voorkomen dat dingen dubbel gebeuren en ervoor zorgen dat ze op elkaar aansluiten.’

De wethouder erkent wel de budgettaire problemen. ‘Ik ben het met u eens dat, wanneer we de aanjager drie jaar in dienst hebben het geld op is’. Van der Leck stelt voor om alvast reserves te maken voor een ‘vliegende doorstart’.

Echte doelcijfers durft de wethouder niet te geven. ‘Eén van de taken van de aanjager is de laaggeletterden te vinden.’ Van der Leck legt uit dat het juist een moeilijk te bereiken groep is. ‘De aanjager moet ze naar plekken leiden waar hun achterstand kan worden aangepakt.

De raad van Smallingerland knikt tevreden bij de beantwoording van de wethouder — en het collegevoorstel gaat als hamerstuk door naar de besluitvormende vergadering. Met de door de raad afgedwongen toelichting is het meer geworden dan een ja. En kunnen alle taalvaardige inwoners van de gemeente ook lezen hoe en waarom dit besluit tot stand is gekomen.