De coach van Jut

We hebben er in Nederland de laatste jaren een nieuw en populair gezelschapsspel bijgekregen. Het heet ‘coach-bashing’ en het is behoorlijk hilarisch. Het spel begint altijd met de constatering dat er zich, in drie jaar tijd, zo’n 10.000 coaches éxtra bij de Kamer van Koophandel hebben ingeschreven. En dat zij zich profileren met steeds exotischer klinkende namen en werkwijzen waarvoor geen enkele theoretische basis kan worden aangedragen.

Het leukst zijn de tv-documentaires die eraan worden gewijd. Dan zie je deze mentale ‘exoten’ hun mystieke werk echt uitvoeren en hoor je ze in vage termen uitleggen hoe zij zelf veel baat hebben gehad bij deze on-uitlegbare maar toch oh zo werkzame methode.

Ik geef gelijk toe: ook ik lees en bekijk dit alles enigszins geamuseerd, ben zelf ook nieuwsgierig naar wat er zich achter sommige praktijkdeuren afspeelt. En ik snap ook heel goed dat er met argusogen wordt gekeken naar een beroepsgroep die, op de golven van het verminderde mentale welzijn in ons land, ineens een omvang van totaal 75.000 kent. Daar mag je kritisch onderzoek naar doen en wat mij betreft ook blijven doen. Zij houden zich per slot van rekening bezig met gevoelige zaken en richten zich veelal op mensen die in een kwetsbare fase van hun leven zitten. Maar, als je hier écht goed onderzoek naar wilt doen, is er meer zorgvuldigheid nodig dan alleen wat vermakelijk vertier en enkele ‘los uit de heup geschoten’ artikelen in bladen en kranten.

‘Coach’ is (helaas) een vrij beroep en iedereen die dat wil, mag zich zo noemen. Als je uit deze vrij grenzeloze groep de werkelijke beroepsgroep wilt halen, moet je op zoek gaan naar een scherpere haak. En die is er beslist. Dat zijn namelijk de beroepsverenigingen waar professionele coaches lid van zijn. Volgens mijn eigen ‘achter op een bierviltje’ telling zijn dat er zo’n 20.000. Ruim een kwart dus van het totaal aantal coaches neemt het eigen vak zó serieus dat ze zich bij zo’n vereniging aansluiten. Een bekende club is bijvoorbeeld de NOBCO. Maar er zijn er veel meer. Zelf ben ik bijvoorbeeld aangesloten bij de (Vlaams/Nederlandse) Vereniging van Erkende Stress- en Burn-outcoaches (VESB).

Ik hoor u nu denken: wat stelt dat dan voor zo’n lidmaatschap? Wat geeft dat mij als klant voor zekerheid? Nou, onder meer de belangrijke zekerheid dat een coach niet alleen serieus met het vak bezig was bij het lid worden, maar dat deze dit ook moet blijven tijdens de uitvoering. Om je te kunnen aansluiten wordt er gekeken naar je opleidings- en ervaringsachtergrond. Er worden eisen gesteld aan de gevolgde coachopleiding en het aantal (oefen)vlieguren die je als coach hebt gemaakt. Daarnaast wordt verplicht gesteld dat je met beroepsgenoten meerdere keren per jaar je casuïstiek onder de loep neemt. Intervisie dus, als middel om elkaar op de vingers te blijven kijken bij de uitvoering van het vak. En meestal geldt er ook nog een voorgeschreven aantal uren deskundigheidsbevordering per jaar en wordt er van je gevraagd om je aan een zorgvuldig opgestelde beroepscode te verbinden.

Weinig mystiek dus, en al helemaal geen vaagtaal. Gewoon een reële professie waar, aan de uitvoerder ervan, terechte en reële eisen worden gesteld. Op deze manier, met deze professionele rugzak, kan de coach een flinke bijdrage leveren aan het verlichten van ’s lands mentale problematiek. Door er te zijn voor mensen waarbij de ‘vastloper’ nog in een beginstadium zit, zodat erger kan worden voorkomen. Maar bijvoorbeeld ook door zich specifiek te richten op organisaties en hun medewerkers, om daar werkdrukproblemen bij de bron te helpen aanpakken. Door er zo, bovenal, voor te zorgen dat de medisch gespecialiseerde GGZ er vooral (en veel sneller dan nu!) kan zijn voor de complexere mentale problemen, opdat daar de veel te lange wachttijden dan eindelijk eens zullen verdwijnen.

En ja, ik weet het. Het bovenstaande maakt minder leuke tv en levert minder smeuïge artikelen op. Maar: het is wel een goed verhaal!