Vrije keuze in de zorg en sluipende uitholling jeugdGGZ

De nieuwe Jeugdwet (als het er van komt?) schept ruimte voor gemeenten om rekening te houden met eigen (zorg)keuzes van inwoners. Ten minste, als die hun keuze kunnen ‘onderbouwen’. Dát dan weer wel. 

Een enkele gemeente reserveert een pgb-achtig potje. Een potje in beheer van de gemeente (of de SVB?!), waarop hun inwoners een beroep kunnen doen als ze zorg willen die niet door de gemeente is ‘ingekocht’ of die niet in het ‘sociaal team’ meedraait. Een enkele andere gemeente selecteert een aantal in hun ogen goeie zorgaanbieders. Ze laten het dan verder aan hun inwoners-met-een-zorgvraag over om uit hun selectie te kiezen. De gemeente betaalt zo de keuze van haar inwoners. Gewoon op uurbasis of zo, wel zo simpel en ‘transparant’.  Maar de meeste gemeenten zijn niet zo bezig met de keuzes van hun inwoners.
 

Een andere beweging in verband met ‘vrije keuze’ is tegelijk gaande. Het gaat om de jeugdGGZ die nu nog via zorgverzekeraars wordt gefinancierd. Dat potje van 700 miljoen is stiekem aan het slinken. Zorgverzekeraars zijn bv. volop bezig bepaalde diagnoses te schrappen die juist bij integrale zorg voor kind en ouders van belang zijn. Werk je op basis van zo’n diagnose? Geen vergoeding. Sommige verzekeraars zijn zelfs opgehouden met betalen van behandelingen die al gedaan zijn of nog lopen. Ze vallen ouders lastig met de rekeningen van de door die ouders gekozen zorgverleners. Die worden niet vergoed …. tenzij ze ermee instemmen dat hun verzekeraar in de persoonlijke dossiers mag neuzen, op zoek naar ‘fraude’.

Of: verzekeraars besluiten zomaar fors minder te vergoeden, wel tot 60% of zelfs nul% van de zorgkosten. Ondanks vaste jurisprudentie die dat verbiedt. Want, jawel, dat is in strijd met de vrije zorgkeuze. Verzekerde moet zelf maar (bij)betalen als ie zonodig - de wijsneus- voor iets anders kiest dan wat zijn verzekeraar heeft gecontracteerd. Of de zorgaanbieder gaat gewoon kopje onder. Klaar. Er zijn er al vele omgevallen.
 

Ik snap het wel. De zorgkosten moeten omlaag en nieuwe zorgclubs en eenpitters met hun ‘integrale’ gezinsaanpak zijn te ingewikkeld. En ach, jeugdGGZ gaat toch naar gemeenten. Hoeven we in 2015 ook minder budget over te dragen aan gemeenten. Mooi meegenomen.
 

Staatssecretaris Van Rijn had de sluipende uitholling door en trekt extra 150 miljoen uit voor integrale gezinsbehandeling, dus inclusief GGZ-deel. Maarre, de VNG is voornemens om nog een paar jaar op te trekken met zorgverzekeraars om van hen te 'leren’. Die hebben immers verstand van  (jeugd)GGZ. 

Maar niet heus. Ben benieuwd of gemeenten dit gaan pikken van hun VNG.
 

Inmiddels gaan er weer stemmen op in de GGZ-belangenjungle om de jeugdGGZ toch weer bij de zorgverzekeraars te laten. Zucht.  Zo is er nóg minder over voor de gemeenten om er een heuse transformatie van te maken. Hun inwoners zijn de dupe.

Mechtild Rietveld
Meer columns van Mechtild Rietveld leest u hier.