Frontlijnteams werpen zichtbaar vruchten af

De inzet van frontlijnteams in Leeuwarden levert zichtbaar winst op. Escalaties en dure interventies worden voorkomen. Dat bespaart niet alleen veel geld, maar ook onnodig leed. Voor betrokken bewoners is de kwaliteit van leven toegenomen.

Eerste wijk

Dat blijkt uit de MKBA Frontlijnteam Heechterp-Schieringen. Deze maatschappelijke kosten baten analyse (MKBA) is op verzoek van de gemeente Leeuwarden uitgevoerd in Heechterp-Schieringen; de eerste wijk waar de gemeente vier jaar geleden met frontlijnteams aan de slag ging. Inmiddels zijn in de hele stad frontlijnteams actief.

Minder escalaties

Sinds de frontlijnteams in 2008 zijn gestart, is het aantal escalaties in de wijk gedaald. Het aantal jeugdbeschermingsmaatregelen daalde met 40 procent, terwijl in de rest van de provincie sprake was van een toename. Ook het aantal huisuitzettingen daalde met 40 procent; elders in de stad met 20 procent. Tussen de 50 tot 75% van deze resultaten kan volgens de onderzoekers (LPBL) op het conto van de frontlijnteams worden geschreven.

Benutting kracht huishoudens

Door de nieuwe aanpak wordt tevens de eigen kracht van huishoudens beter benut. In de eerste jaren dat de frontlijners aan de slag gingen, wisten zij bij 10 procent van de gesignaleerde problemen de huishoudens te bewegen de problemen zo veel mogelijk zelf op te lossen, met ondersteuning van de frontlijner. Inmiddels is dat percentage gestegen naar 50 procent.

Zinvolle dagbesteding

De kwaliteit van leven is toegenomen, zo concluderen de onderzoekers verder. Wijkbewoners hebben via vrijwilligerswerk en participatie een zinvolle dagbesteding gekregen. Ook is het aantal financieel stabiele huishoudens in de wijk toegenomen. Het voorkomen van escalaties heeft zich vertaald in minder overlast en een veiligere buurt. In euro’s omgerekend levert elke geïnvesteerde euro in de frontlijnaanpak in Heechterp-Schieringen 1,60 euro op.

Huisbezoek

Vier factoren zijn volgens LPBL bepalend voor het succes. Frontlijnwerkers moeten echt zichtbaar aanwezig zijn in de wijk en bij de bewoners. Ze moeten tijd krijgen om op huisbezoek te kunnen gaan en voldoende tijd per casus krijgen. Ook is het van cruciaal belang dat zij generalistisch/integraal werken. Problemen in huishoudens kunnen dat effectiever worden opgelost en verdere escalatie kan worden voorkomen.

Zelforganiserend vermogen

Programmamanager Welzijn nieuwe stijl van Leeuwarden, Oebele Herder, is verheugd over de resultaten van het onderzoek. ‘In ons concept voor vernieuwend welzijnsbeleid hadden we destijds voor ogen om via de frontlijnteams het zelforganiserend vermogen van de bevolking te verhogen. Ook wilden we via lichtere vormen van ondersteuning de inzet van specialistische hulp voorkomen. Uit de MKBA blijkt dat dit gelukt is, en dat is hoopgevend.’

Landingsbaan decentralisaties

De frontlijnteams zijn na de start in Heechterp-Schieringen langzaam aan uitgerold over de hele stad, aldus Herder. In de teams participeren welzijnsinstellingen, verslavingszorg, GGZ, maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, MEE en sociale zaken van de gemeente (werk en inkomen). Nu wordt in enkele wijken geëxperimenteerd met het vervlechten van jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en de begeleiding die straks vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) overgaat. Herder: ‘Dit is onze landingsbaan voor de drie decentralisaties.’