Voorkomen van verdringing is taak van gemeente zelf

Het is aan de gemeenteraad om erop toe te zien dat een 'tegenprestatie' of 'participatieplaats' voor werkzoekenden niet leidt tot verdringing van regulier werk. Dat stelt staatssecretaris Bas van 't Wout (VVD) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een antwoord op Kamervragen over bijstandsgerechtigden die zouden werken zonder loon.

Gratis
SP-Kamerlid Jasper van Dijk stelde de vragen naar aanleiding van berichten over 'nep-re-integratietrajecten' waarbij bijstandsgerechtigden onder het mom van het opdoen van 'werkervaring' in feite productiewerk verrichten zonder daarvoor betaald te worden. 'In een reeks gemeenten wordt de Participatiewet misbruikt om mensen in de bijstand gratis te laten werken', schreef voormalig GroenLinks-statenlid Alfred Blokhuizen bijvoorbeeld onlangs.

Geen reden
Staatssecretaris Van 't Wout ziet echter geen reden om aan te nemen dat gemeenten re-integratietrajecten als verdienmodel gebruiken, schrijft hij aan de Tweede Kamer. Ook verwijst hij naar een onderzoek dat geen verband vindt tussen verdringing en de inzet van loonkostensubsidies en de tegenprestatie in de bijstand. Maar uiteindelijk is het voorkomen van verdringing op de arbeidsmarkt volgens Van 't Wout een taak van de gemeente zelf.

Verantwoordelijkheid
In het antwoord schrijf de staatssecretaris: 'Uit de Participatiewet volgt dat het bij werkzaamheden in het kader van een tegenprestatie of een participatieplaats moet gaan om onbeloonde additionele werkzaamheden die niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. De wijze waarop gemeenten borgen dat er geen verdringing plaatsvindt, valt binnen de decentrale verantwoordelijkheid van gemeenten. De verantwoordelijkheid voor de juiste uitvoering van de Participatiewet ligt bij het college van burgemeester en wethouders en de controle bij de gemeenteraad.'

Mondkapjes
Een voorbeeld van de 'nep-re-integratietrajecten' waar SP'er Van Dijk op doelt, is het maken van mondkapjes door bijstandsgerechtigden. Een aantal leerwerkbedrijven maakten daar een 'nieuw verdienmodel over de ruggen van werkzoekenden' van, stelde vakbond FNV onlangs. Twee leerwerkbedrijven reageerden in Binnenlands Bestuur dat de trajecten wel degelijk draaien om het leeraspect en er geen sprake is van uitbuiting of verdringing. Dezelfde vakbond beschuldigde onlangs ook de gemeente Groningen van verdringing door het inzetten van werkzoekenden als 'goedkope uitzendkrachten'.