Geen zorgvuldig onderzoek in boodschappenkwestie

De gemeente Heerenveen heeft nagelaten zorgvuldig onderzoek te doen bij een terugvordering van ruim 14.000 euro op de bijstandsuitkering van een inwoner. Dat blijkt uit een kritisch rapport van de bezwarencommissie die de zaak behandelde. Het college van Heerenveen – dat het rapport niet wilde delen met de gemeenteraad – verzekerde raadsleden eerder deze week nog dat er altijd onderzoek wordt gedaan bij een besluit om terug te vorderen.

Hardvochtig
Het lijkt het zoveelste hoofdstuk in een discussie over hardvochtig bijstandsbeleid die inmiddels door het hele land speelt. In Heerenveen doken twee gevallen op van bijstandsgerechtigden die met een terugvordering van duizenden euro's te maken kregen omdat ze boodschappen zouden hebben gekregen van hun ouders. In een van die twee gevallen, waar het ging om een terugvordering van meer dan 14.000 euro, was dat onterecht. Zo oordeelde althans de onafhankelijke bezwarencommissie van de gemeente.

Privacy
Wethouder Hedwich Rinkes (werk en inkomen, CDA) weigerde het rapport van de bezwarencommissie te delen met de gemeenteraad omwille van privacyredenen. Toch wordt de inhoud van het kritische rapport op vrijdagochtend bekend gemaakt door de Leeuwarder Courant, die het stuk in handen heeft. De commissie stelt, zo blijkt uit de berichtgeving, dat het college het besluit tot terugvordering onvoldoende heeft kunnen onderbouwen en bovendien heeft nagelaten om zorgvuldig onderzoek te doen.

Wasmachine
Zo concludeerde het college dat de vrouw tussen 2015 en 2018 ál haar boodschappen van haar ouders had gekregen, ondanks bankafschriften en verklaringen van zowel de vrouw als haar ouders, die dat ontkrachtten. De vrouw kreeg weliswaar af en toe boodschappen van haar ouders, maar dat is volgens de commissie 'niet onverenigbaar met de bijstand'. De hulp heeft er volgens de commissie zelfs aan bijgedragen dat de vrouw uit de schulden kon blijven en onder andere een wasmachine en zwemdiploma's zelf heeft kunnen betalen.

‘Niet zomaar’
De gemeente heeft het advies van de commissie, die het rapport in februari 2019 uitbracht, opgevolgd. De terugvordering werd ingetrokken. Maar de inhoud van het rapport staat in schril contrast met uitspraken die wethouder Rinkes in een raadsdebat op dinsdagavond deed. Een terugvordering gebeurt 'niet zomaar, maar altijd na gesprekken, na onderzoek', zei de wethouder. 'We voeren de wet uit met het hoofd én het hart', voegde ze daaraan toe.

Giften
De discussie rondom terugvorderingen in de bijstand, die begon met een casus in de gemeente Wijdemeren, heeft inmiddels geleid tot verschillende voorstellen in de Tweede Kamer om de wetgeving coulanter te maken. In Heerenveen willen het college en de raad ervoor zorgen dat bijstandsgerechtigden tot 1200 euro per jaar vrij aan giften mogen ontvangen. Dat betekent echter niet dat de gemeenten terugkomen op hun beslissingen om te korten op de uitkeringen. Zowel Wijdemeren als Heerenveen houden daarover voet bij stuk.