De kranten staan er bol van: burgers worden vermorzeld in de systemen van de bureaucratie. Zij worden niet gezien, voelen zich niet gehoord en vissen met hun problemen achter het net. Het lijkt alsof problemen al decennia niet wezenlijk worden opgelost. Denk aan problematische schulden, re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, veiligheid in de wijk, gezondheid, kans op werk voor jongeren na het praktijkonderwijs, sociale cohesie, betaalbare woningen of ongelijkheid. Waar blijft het zicht op effect en vooruitgang?

Iedereen die kan werken maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt, valt onder de Participatiewet. Het is geen geheim dat er vaak kritiek klinkt op die wet. Eind 2019 leidt een somber evaluatierapport van het Sociaal Cultureel Planbureau (‘te complex’, ‘ineffectief’...) in de media al rap tot de constatering dat de Participatiewet faalt.

Het sociaal domein moet topprioriteit zijn van het volgende kabinet. De signalen daarvoor klinken steeds luider door. Daarvoor hebben gemeenten wel financiële ruimte nodig. En daar wringt het: Stadskanaal was een aantal jaar geleden nog de gezondste gemeente van Nederland, maar kan dit jaar geen sluitende begroting aanleveren. En ze zijn de enige niet; het gaat over 120 gemeenten in diezelfde situatie. Dat vinden wij zeer verontrustend. Want de ondersteuning door gemeenten aan mensen met een beperking of chronische ziekte schiet nu al ernstig tekort, zoals het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onlangs concludeerde in het rapport ‘5 jaar sociaal domein’. Nog meer voorzieningen sluiten om de gemeentelijke begroting op orde te krijgen, is dan ook volstrekt onverantwoord.

Verkiezingsprogramma’s zijn van grote invloed op het beleid van een nieuw kabinet en zijn een leidraad voor de kiezer. De afgelopen tien jaar is het aantal dak- en thuislozen in Nederland verdubbeld, maar de dakloze Nederlander vindt zich amper terug in de plannen voor een mogelijk nieuw kabinet, stelt onderzoeker Jessy de Cooker. 

Het parlement is jarenlang op het verkeerde been gezet over de omvang van de Nederlandse overheidsinkopen. De overheidsinkopen blijken bijna 2 maal zo hoog te zijn als gerapporteerd. En met een aandeel van ca. 45 procent van de overheidsuitgaven is de inkoop te belangrijk om geen beleidsmatige aandacht te geven.

Bij de Corona-crisis hebben we kunnen zien hoe ver de overheid af staat van de praktijk. Waar het bij de intensive care uitstekend werd geregeld door Diederik Gommers en bij acute zorg door Ernst Kuipers, mensen uit de praktijk, stootten zaken die rechtstreeks door het ministerie  werden gecoördineerd steeds op praktische problemen. Dat gold voor zowel de inkoop, de logistiek, de ICT, het opzetten van de vaccinatieprogramma’s, als de aanwijzingen voor scholen.

Tijdens de persconferentie van 23 februari is uitgesproken dat de ondernemers met contactberoepen vanaf vandaag weer aan de slag mogen. We kunnen weer naar de kapper en schoonheidssalon om ons te laten verwennen en onszelf beter te laten voelen. De ‘bad hair days’ zijn eindelijk voorbij. De groep met een contactberoep die net als in 2020 is uitgesloten van versoepeling, zijn sekswerkers. Zij mogen niet aan het werk. Sterker nog, opting-in sekswerkers krijgen nog steeds géén noodsteun vanuit de overheid. Illegaliteit van sekswerk ligt op de loer.

De term neoliberalisme is een aanduiding van de wereldwijde trend om de invloed van commerciële bedrijven te vergroten en de directe invloed van de staat te verminderen door zoveel mogelijk te privatiseren. De verwachting is dat de samenleving dan beter, effectiever en efficiënter functioneert.