Coronavirus. Wie heeft het er niet over. Nergens anders wordt nog over gepraat dan voorkomen van besmetting en het op gang houden van de economie. Naast oproep tot afstand houden, een ongekende miljardensteun aan bedrijven en werktijdverkorting voor honderdduizenden.
In een tijd dat de verspreiding van Corona pandemische vormen aanneemt is het niet zo vreemd. Vrijwel alle aandacht van gemeenten gaat uit naar het draaiende houden van de interne organisatie, het al dan niet in aangepaste vorm faciliteren van het democratisch proces en het voorbereiden op kwesties rondom veiligheid en openbare orde. Op de hele korte termijn is dat ook verstandig.
Hoogleraar Jim van Os pleit er in vakblad Sprank voor om het 'leven te leven', en niet voor iedere tegenslag een professional in te schakelen. Ik ben het gloeiend eens met deze wel eens als rebel bestempelde vernieuwer van de ggz. We zijn doorgeslagen in het problematiseren, professionaliseren en medicaliseren, ook in het sociaal domein.
De WMO barst uit zijn voegen. Het inrichten van het gemeentebedrijf kost geld en de steeds meer zorgvragen melden zich aan de poort. Kosten te hoog, kwaliteit te kort, onvoldoende regionale samenwerking en het rijk dat moet bijspringen. Om te redden wat te redden valt grijpt de ene gemeente in op het verwijsgedrag, de andere gemeente beperkt de tijd van de zorg. Het meest wordt gepoogd de kosten van de producten te drukken.
In een eerdere column schreef ik over het verband tussen wonen en gezondheid. Dat verband was er al lang. Langer thuis blijven wonen is een belangrijk zorg- en woononderwerp.
Het gros van de Nederlanders vindt het kwijtschelden van schulden niet kunnen, meldde één van de grootste deurwaardersorganisaties van Nederland onlangs. Uit een enquête bleek dat slechts 7 procent het kwijtschelden van schulden moreel correct vindt.
De 100e verjaardag van mijn moeder is zo’n moment waarbij ik me weer eens bewust werd van ons maatschappelijk systeem van zorg. Het moment deed mij ook beseffen hoe weinig gemeenteraden spreken over zorg in hun samenleving. Voorop gesteld dat voor mij gemeenteraden de gespreksplaats van de lokale samenleving horen te zijn. De plaats waar het gesprek ‘der moeite’ gevoerd wordt. De plaats van tegenwicht en tegenspraak.
De liefde tussen gemeenten en kabinet is behoorlijk bekoeld. Na talloze brandbrieven van (groepen)gemeenten over tekorten in met name het sociaal domein en de dringende oproep aan het kabinet deze bij te passen, lijkt er een nieuw fase te zijn aangebroken. Die van rebellie.
Wie vanuit een dalend vliegtuig Nederland bekijkt, ziet een keurig ingedeeld landschap. Eerst nog in grote lijnen, met strak verkavelde stukken grond en naarmate het vliegtuig de landingsbaan nadert, zie je hoe we tot in onze achtertuinen alles netjes verdeeld hebben. Deze vierkante meters van jou, met jouw regenton en schuurtje vol gereedschap en aan de andere kant van de schutting mijn vierkante meters met mijn regenton en schuurtje vol met hetzelfde gereedschap.
Dit jaar zijn wij een nieuw decennium begonnen. Dat zal niemand hebben gemist. Maar we zijn ook vijf jaar decentralisaties in het sociaal domein verder. Om dat te markeren, bracht de Vereniging van Nederlandse Gemeenten een essay uit, geschreven door huisstrateeg Rienk Janssens zelf.
Fraude loont. En fraude blijft lonen. Ook in de bijstand. Wie bij de gemeente een bijstandsuitkering aanvraagt, mag niet veel bezit hebben.
Een kwart van de Nederlanders is bereid tot geweld tegen de overheid, blijkt uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. Het ministerie van Justitie en Veiligheid vroeg de onderzoekers meningen over asielzoekers te relateren aan ‘eventuele bedreigingen voor de nationale veiligheid’.
Ik had het geluk tijdens het kerstreces de drukproef van ‘Vijf jaar lokaal sociaal domein’ van Piet-Hein Peeters en Jasper Loots te mogen lezen.
Het is onaanvaardbaar dat de VNG ouderen tot zondebok én sluitpost van de gemeentebegroting maakt.
Jaren terug organiseerde de gemeente voor haar binnenstadsbewoners een zogeheten informele themavergadering over ‘Armoede’. Dat speelt altijd, overal. Kennelijk zijn er niet veel armen in de binnenstad, of althans, die lieten zich niet zien. Kan ik me ook weer voorstellen: als je arm bent, praat je daar niet zo over, althans niet in een zaal met politici en ambtenaren.
