Zwijndrecht weigert sluitende begroting op te leveren

Op de meerjarenbegroting van Zwijndrecht prijkt de komende jaren een tekort van 1,5 miljoen euro. ‘We vinden het onverantwoord om nog verder te bezuinigen’, aldus wethouder Tycho Jansen (financiën). Hiermee geeft de gemeente een krachtig signaal af naar de provinciaal toezichthouder en het rijk. 'Neem ook verantwoordelijkheid en help ons.'

Geen activistische daad

Gemeenten zijn verplicht een sluitende begroting te maken. Zwijndrecht doet dat bewust niet. ‘Het is geen activistische daad, maar als we nu verder bezuinigen, dan zetten we onze financiële positie op lange termijn onder druk en daar zijn onze inwoners de dupe van’, zegt wethouder Jansen. College en raad steunen de actie unaniem. De komende jaren bezuinigt de gemeente jaarlijks 3 miljoen, maar desondanks blijft er een gat van 1,5 miljoen euro over. ‘Die zijn nodig om de tekorten in het sociaal domein te dekken.’

Onvoldoende lucht

De kosten voor de jeugdzorg, de Wmo en uitkeringen blijven maar stijgen. Op de Wmo stijgen die volgens de wethouder het sterkst. Zo heeft de invoering van het Wmo-abonnementstarief tot een forse stijging van het aantal Wmo-aanvragen geleid. Daarnaast nemen de kosten van de zwaardere Wmo-zorg toe. De gemeente maakt weliswaar gebruik van de ‘boekhoudtruc’ om extra rijksbudget voor de jeugdhulp als stelpost in de begroting voor 2022 en 2023 op te nemen, terwijl dat geld er nog niet is, maar ook dat geeft onvoldoende lucht. Die 1,5 miljoen euro blijft staan.

Vicieuze cirkel

‘Als we verder bezuinigen breken we onze hele sociale basisinfrastructuur af’, aldus Jansen. En die is er juist om zo vroeg en licht mogelijk inwoners te helpen, zodat de inzet van zwaardere en duurdere hulp kan worden voorkomen. ‘Als we die basisinfrastructuur afbreken, komen we in een vicieuze cirkel terecht. Bij het ontbreken van laagdrempelige voorzieningen wordt eerder beroep gedaan op zwaardere zorg, dat leidt tot extra kosten, waardoor we extra moeten bezuinigen, onder meer opnieuw op die sociale basisinfrastructuur. Bezuinigen op voorzieningen zoals onder andere mantelzorg, schuldhulpverlening, wijkteams, onze buurtaanpak - initiatieven van bewoners die bijdragen aan de leefbaarheid in de buurt - sport en bibliotheek lijkt de oplossing, maar dat is in de toekomst duurkoop.’ Een voorbeeld: de gemeente heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in activiteiten in de wijken, om onder meer eenzaamheid te voorkomen. ‘Als die voorziening wegvalt, valt de mogelijkheid voor ontmoeting weg. We zien die mensen dan terug bij een duurdere Wmo-voorziening of het leidt tot hogere zorgkosten.’ Die vicieuze cirkel moet worden doorbroken, vindt Jansen.

Streep

Met de rode cijfers in de begroting trekt Zwijndrecht een streep. ‘Heel veel gemeenten hebben moeite om hun begroting sluitend te krijgen. Wij zijn de eerste die zeggen dat het ons echt te ver gaat.’ Onbegrijpelijk vindt hij, net zoals veel gemeenten, dat er in Den Haag geld op de plank blijft liggen, terwijl gemeenten diep in eigen vlees moeten snijden. De wethouder verwacht dat de Zwijndrechtse actie leidt tot een goed gesprek met de provincie en het rijk. ‘We hebben ruimte, tijd en geld nodig.’