Zelfsturing buzzwoord bij re-integratie
Bij zelfsturingtechnieken nemen klantmanagers afscheid van ingesleten hulpverlenersidioom. De klant moet vooral zelf weer aan de slag zien te komen, met begeleiding.
Bewezen methodieken uit de sociaalpsychologie en gedragseconomie veroveren het reïntegratieveld. ‘Zelfsturing’ is het nieuwe buzzwoord in gemeenteland.
Bij het Jongerenloket in Rotterdam, dat jongeren tussen de 16 en 27 jaar met grote afstand tot de arbeidsmarkt begeleidt naar scholing of werk, zijn wetenschappelijk bewezen zelfsturingmethodieken dagelijkse praktijk.
Niet evidence based
‘Toen ik hier zes jaar geleden kwam, viel mij op dat de jongerencoaches weinig tot geen gebruik maakten van evidence based methodieken,’ zegt Alice Vlaanderen, manager van het Jongerenloket. ‘Iedereen deed het op zijn eigen manier, hetgeen soms consequenties had voor de effectiviteit.’ De gemiddelde uitkeringsduur is bij het Jongerenloket een jaar. Vlaanderen: ‘Een hele prestatie, gezien het feit dat wij de meest problematische groep binnen krijgen. Het sturen op zelfsturing heeft daar beslist aan bijgedragen.’
In de actiestand
De gemeente Apeldoorn omarmde enkele jaren geleden de principes van zelfsturing. ‘Ons werk is daardoor sterk veranderd,’ zegt klantmanager Lianne van Brummen. ‘Ging het vroeger vaak om rechtmatigheid, nu houd ik me nauwelijks bezig met het recht op uitkering. De focus ligt op bemiddeling naar werk of een andere vorm van participatie.’ Van Brummen draait mee in het programma Direct Actief, ontwikkeld om de groei van het bijstandsvolume te beperken en werklozen ‘werkfit’ te krijgen. Ze worden gescreend om te beoordelen of ze geschikt zijn om te werken. Daarna volgen vier weken training bij de sociale werkvoorziening. Daar doen cliënten licht productie- en assemblagewerk, eventueel aangevuld met stages en leerwerksettings. ‘Ik geloof in zelfsturing,’ zegt Van Brummen. ‘Mensen worden direct in de actiestand gezet.’
Hulpverlenersidioom
Bij zelfsturingtechnieken nemen klantmanagers afscheid van ingesleten hulpverlenersidioom. De klant moet vooral zelf weer aan de slag zien te komen, met begeleiding. In de training van het advies- en trainingsbureau Gilde Re-Integratie komt het vooral aan op gesprekstechniek. Klantmanagers worden gewezen op taboewoorden als ‘wij’, ‘ik’, ‘samen’, ‘helpen’. Ook een directieve bejegening (‘Je moet’, ‘Het is verplicht om’) gaat in de ban. ‘De klant schiet daardoor juist in de weerstand,’ zegt trainer Gejo Duinkerken.
Betrokkenheid mág
Betrokkenheid tonen mag, maar een grote mate van inleving werkt averechts: ‘Empathie mag niet omslaan in sympathie of een symbiotische relatie,’ zegt Duinkerken. ‘Als je vervloeit, kun je niet sturen.’ Misschien het belangrijkste vertrekpunt, volgens hem: ‘Klanten worden neutraal geïnformeerd en beseffen binnen welke kaders ze autonoom zijn. Ze hebben een sollicitatieplicht, zijn verplicht een tegenprestatie te leveren, of moeten zich bij het leerwerkbedrijf melden. Dat noemen wij ‘vangrails’. De ruimte tussen de rails is soms smal, maar daarbinnen kunnen mensen zelf beslissingen nemen.’
Reacties: 3
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
De vakgebieden van Roos Vonk en Diederik Stapel....
Astrologie heeft een zwaardere wetenschappelijke basis dan dit geneuzel.
Zelfsturing is belangrijk. Let op het woordje "zelf" daarin: "we sturen op zelfsturing" wauwelt de tuinbroek braaf haar methodiekenboekje na. Doen die bijstanders nou aan zelfsturing of niet?
En braaf kakelt Van Brummen haar Stapeliaanse nonsens op: ze gelooft in zelfsturing. Want dan zet ze mensen in de actiestand. Mensen sturen dus niet zichzelf in de actie stand, nee, ze worden door Tante Lianne in de actiestand gekakeld.
Maar ook belangrijk: als we vervloeien kunnen we niet sturen! Waarempel.... Ik geloof dat ik een beetje begin te vervloeien.
En dat soort volk trekt daar een betaalde baan uit? Waar moet het heen met deze wereld.....