Zelfredzaamheid bij verstandelijke beperking overschat

Mensen met een verstandelijke beperking zijn vaak minder zelfredzaam dan overheden verwachten. Een aanzienlijk deel mist ook de hulpbronnen om voor het gebrek aan zelfredzaamheid te compenseren. Het vraagt om een meer integrale aanpak vanuit overheden en hulpverleners.

Minder tevreden
Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een publicatie die donderdag verschijnt. Uit het rapport Maatwerk in meedoen blijkt dat de 1,2 miljoen Nederlanders met een verstandelijke beperking minder tevreden zijn met het leven, vaker eenzaam zijn en minder meedoen in de samenleving.

Hulpbronnen
Zo hebben mensen met een verstandelijke beperking vaak moeite met het zelf organiseren van hun huishouden en dagelijkse bezigheden, het gebruik van het openbaar vervoer, het invullen van formulieren en het afhandelen van financiën. Desondanks gaat de overheid, net als bedrijven en maatschappelijke organisaties, vaak uit van een grote mate van zelfredzaamheid. Twee vijfde van de volwassenen met een verstandelijke beperking heeft bovendien niet de hulpbronnen - denk aan voldoende inkomen of een ondersteunend sociaal netwerk - om het tekort aan zelfredzaamheid op te vangen.

Levenscoach
Zo ontstaat een opstapeling van problemen, constateren de onderzoekers. De oplossing ligt in een integrale benadering van de multi-problematiek: ondersteuning moet zich niet alleen richten op verbetering van zelfredzaamheid, maar ook op het zo goed mogelijk organiseren van werk, genoeg inkomen en een sociaal netwerk. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van een vaste (levens)coach.

Samenwerking
Voor die integrale hulpverlening is samenwerking nodig tussen verschillende vormen van ondersteuning, zoals begeleiding naar werk, hulp bij schuldproblemen en verslavingszorg. Gemeenten en rijksoverheid kunnen de regelingen en financiering zo aanpassen dat zulke integrale ondersteuning wordt gestimuleerd, adviseert het SCP. Daarnaast kunnen regels, aanvraagprocedures en formulieren worden vereenvoudigd.