Wijkteam laat naasten met rust

Overheden verwachten veel van het inschakelen van het sociale netwerk, maar wijkteams zijn terughoudend met het inschakelen van het netwerk rond cliënten. Dat geldt zeker wanneer het gaat om mensen met een stapeling van problemen (multi-problematiek). 

Dat blijkt uit onderzoek ‘Naar slimme samenwerking tussen zorgvragers, hun netwerk en professionele hulpverleners in de zorg’, van de Erasmus Universiteit. De onderzoekers keken naar de werkwijze van de wijkteams en naar de aanpak van de Eigen Kracht Centrale (EKC) in Rotterdam.

‘De wijkteamprofessionals lijken ervan uit te gaan dat hoe meer problemen er zijn, hoe minder kans van slagen een netwerkaanpak zou hebben’, vertelt senior onderzoeker Rob Jagtenberg van de Erasmus Universiteit in de speciale uitgave ter afsluiting van het NWO-onderzoeksprogramma Smart Governance. ‘De effectiviteit van de EKC-aanpak logenstraft deze aanname.’ De inzet van het eigen netwerk leidt meestal tot vermindering van de problematiek en betere beheersbaarheid ervan. Dat geldt zowel bij de inzet van het eigen netwerk via de Eigen Kracht-conferentie als via de ‘route’ van het wijkteam. Bij de ‘EKC-groep’ zagen de onderzoekers afname van het aantal problemen iets sterker dan bij de ‘wijkteamgroep’. Tijdgebrek is mogelijk een van de oorzaken dat wijkteammedewerkers sneller professionele hulp inschakelen als cliënten zeggen geen eigen netwerk te hebben waarop ze een beroep kunnen doen, stellen de onderzoekers.   

De meeste Rotterdamse zorgvragers krijgen zowel hulp van zorgprofessionals als steun vanuit hun netwerk. Steun komt vooral van naaste familie en vrienden. Buren zijn nauwelijks in beeld. Eveneens opvallend, vinden de onderzoekers, omdat het overheidsbeleid juist gericht is op meer steun vanuit de buurt.

‘Zeer opvallend was de complexiteit van de problematiek waarmee de mensen te maken hadden’, vertelt onderzoeker Eva van der Boom. ‘Bij cliënten van de EKC was gemiddeld sprake van meer dan zes verschillende problemen – variërend van schulden en gezondheidsproblemen tot vereenzaming op huiselijk geweld. Bij de cliënten van de wijkteams was dat gemiddeld vier.’