Wel zorgindicatie, maar geen declaratie

Gemeenten houden flink geld over op de budgetten voor de Wmo. De eerste onderzoeken wijzen uit wat één van de hoofdoorzaken is: veel cliënten verzilveren hun ontvangen indicaties niet of niet volledig.

In de Bollenstreek schrikt men zich een hoedje als uit conceptcijfers zich langzaam maar zeker begint af te tekenen dat het voor 2015 begrote geld voor zorg voor liefst een kwart op de plank blijft liggen. De intergemeentelijke sociale dienst van de gemeenten Hillegom, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen – ISD Bollenstreek – besluit daarop een onderzoek te doen naar de onderbenutting.

Voor het onderzoek, uitgevoerd door APE Public Economics, werden 249 mensen geënquêteerd die minder dan 60 procent van de toegekende zorg (indicatie) gebruiken. De totale verzilveringsgraad blijkt in die specifieke groep op net iets meer dan 50 procent te liggen.

Geen gegevens

De lage verzilvering heeft diverse oorzaken. Zo blijkt in een deel van de gevallen dat de zorgindicaties niet actueel zijn: de zorg was inmiddels niet meer nodig. Ook komt niet alle geleverde zorg in de boeken van ISD Bollenstreek terecht. Deels ligt dat aan het feit dat nog niet alle facturen, van in het systeem bekende aanbieders, door ISD Bollenstreek zijn verwerkt. Deels komt het doordat het CIZ voor een groot aantal zogeheten overgangscliënten uitsluitend de indicaties heeft overgedragen en geen gegevens over de zorgaanbieders heeft verstrekt.

Weg kwijt

Opvallend in het onderzoek is dat bijna één op de tien geënquêteerde Wmo-cliënten aangeeft niet op de hoogte te zijn van zijn of haar indicatie. Een deel van hen zegt geen indicatie te hebben aangevraagd, maar een ander deel wil wel degelijk zorg ontvangen maar is zich er niet van bewust dat voor hen zorg geïndiceerd is. ‘Dat geeft aan dat mensen – vooral overgangscliënten – in 2015 de weg nog niet wisten naar het goede loket’, aldus APE-directeur Leo Aarts. Onduidelijk is hem wie die rekeningen heeft betaald. ‘Je mag toch aannemen dat zorgverleners niet voor niets werken.’

Budgetrecht raad

Wat er in de Bollenstreek gebeurt, gebeurt ook in andere gemeenten. Frank en Florence Versteegen onderzochten het voor een middelgrote in Overijssel. ‘Daar kwamen we tegen dat het daadwerkelijk gebruik van zorg na het afgeven van een beschikking op 65 procent lag. Een flink gat dus tussen wat tijdens keukentafelgesprekken aan zorgbehoefte is geïndiceerd en wat er uiteindelijk door zorgverleners is gedeclareerd’, zegt financieel adviseur Frank Versteegen.

‘Wat het mij zegt? Nou, in elk geval dat bij de keukentafelgesprekken de toetsing van de zorgvraag niet adequaat is. Dat is erg, want in de gemeentelijke begroting wordt daardoor te veel geld voor zorg gereserveerd. Geld dat ook voor andere dingen had kunnen worden gebruikt. En op het moment dat duidelijk wordt dat er veel overblijft, eind van het jaar, kun je er niets meer mee in de najaarsnota. Pas een half jaar later, bij de jaarrekening, krijgt de gemeenteraad de informatie en kunnen ze van hun budgetrecht gebruikmaken.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 12 van deze week