Voorzitter Transitiecommissie Noten: 'Ik hoop dat niemand op ons zit te wachten'

‘Ik ben niet van plan als politieagent door het land te trekken’, stelt Han Noten, de recent benoemde voorzitter van de Transitiecommissie Sociaal Domein. ‘Gemeenten weten waar ze mee bezig zijn. Ik wil vooral als commissie kijken of we ergens de helpende hand moeten bieden.’

Dé vraag

De ministerraad benoemde afgelopen vrijdag de Transitiecommissie, die als belangrijkste taak heeft in de gaten te houden of gemeenten de benodigde bestuurlijke, organisatorische en financiële maatregelen hebben genomen om de decentralisaties jeugd, zorg en werk vanaf januari in samenhang te kunnen uitvoeren. In de ogen van Noten is dat momenteel de belangrijkste vraag aan de lokale overheid, en die moet worden beantwoord.

Afbreukrisico

Noten is mede daarom vereerd dat hij door het kabinet is benoemd tot voorzitter van de commissie. Aan de andere kant ziet hij er ook tegenop. ‘Ik ben in eerste plaats burgemeester van Dalfsen, en dat vraagt ook om beschikbaarheid.’ Het voorzitterschap betreft een nevenfunctie, maar wel eentje van een commissie die in de gaten moet houden dat de grootste stelselherziening ooit niet ontspoord. ‘De functie kent zowel een tijd- als afbreukrisico.’

Heilig geloof

Noten gelooft heilig in de decentralisaties langdurige zorg (Wmo), jeugdhulp en werk. Het is goed dat de hulp en zorg zo dicht mogelijk wordt georganiseerd bij hen die dat nodig hebben.’ Wel erkent hij de paradox die de operatie met zich meebrengt. Om kwalitatief goede zorg en ondersteuning te kunnen bieden, moeten gemeenten samenwerken om voldoende schaalgrootte te organiseren. Toch ziet hij dat niet als probleem. ‘Ik geloof in de kracht van kleine gemeenten, op voorwaarde dat zij goed samenwerken.’

Gepokt en gemazeld

Die overtuiging is volgens Noten een van de redenen waarom minister Plasterk van Binnenlandse Zaken – tevens coördinerend bewindspersoon van de drie decentralisaties – hem als voorzitter wilde hebben. Zeker in combinatie met het gegeven dat Noten burgemeester is van een kleine gemeente die niet in de Randstad ligt. Het Overijsselse Dalfsen telt een krappe 28.000 inwoners. Daarnaast heeft als (voormalig) lid van de Eerste Kamer Noten ervaring in de landelijke politiek en kent hij de zorgsector van binnenuit. Hij was onder meer vijf jaar lang voorzitter van de brancheorganisatie van zorgondernemers ActiZ.

Achterblijvende gemeenten

Eind deze maand moet het concept-werkplan worden vastgesteld. Voor het eind van het jaar moet de commissie aan het kabinet en de gemeenten een beeld schetsen hoe de voorbereidingen van de drie decentralisaties er voor staan. De commissie laat daartoe zelf een nulmeting uitvoering, maar neemt ook de bevindingen mee van onder meer de commissie Geluk, die de vinger aan de pols houdt wat betreft overheveling van de jeugdhulptaken naar gemeenten. Als het nodig mocht blijken, worden achterblijvende gemeenten van advies voorzien en verder geholpen. Zo nodig met enige dwang. Maar, zo stelt Noten: ‘Ik hoop dat niemand op ons zit te wachten.’