VNG poogt persoonlijke verzorging binnen te halen
De VNG gaat een nieuwe poging wagen de persoonlijke verzorging alsnog aan het gemeentelijke takenpakket toe te voegen. CDA, GroenLinks en de PVV voelen daar niets voor, zo blijkt uit eerste reacties.
Gemeentekoepel VNG gaat een nieuwe poging wagen de persoonlijke verzorging alsnog aan het gemeentelijke takenpakket toe te voegen. In 2013 verloren de gemeenten de strijd om de persoonlijke verzorging. Die taak werd aan zorgverzekeraars toebedeeld. De landelijke politiek voelt er echter niets voor, zo blijkt uit eerste reacties.
Samenhang
'Het overhevelen van verzorging van verzekeraars naar gemeenten is een noot die we nog met het kabinet willen kraken', zegt Mariëtte van Leeuwen, voorzitter van de commissie gezondheid en welzijn van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in een interview met het vakblad Zorgvisie. Pilots laten zien dat verzorging het beste past bij gemeenten in samenhang met hun andere zorgtaken, aldus Van Leeuwen. ‘Ik verwacht dus dat dit vroeg of laat bij de gemeenten terechtkomt.'
‘Verkeerde discussie’
Bij de Kamerleden van CDA, D66, PVV, GroenLinks en SP gaan de handen er niet voor op elkaar, zo blijkt uit een rondgang door Binnenlands Bestuur. ‘Ik vind het een verkeerde discussie nu’, stelt CDA-Kamerlid Mona Keijzer. ‘Ik vind het interessanter of de VNG gemeenten aanspreekt die van mening zijn dat de eenvoudige huishoudelijke verzorging geen onderdeel van de Wmo is.’ Daarover worden nu veel bezwaarschriften ingediend en rechtszaken gevoerd.
Bewust geen knip
Ook andere kwesties binnen de Wmo hebben in de ogen van Keijzer meer prioriteit dat opnieuw de discussie aangaan over toevoeging van de persoonlijke verzorging aan de Wmo. Zoals de herindicaties van de oude Awbz-zorg. ‘Ik hoor van veel gemeenten dat ze van begeleiding/dagbesteding een algemene voorziening maken.’ Ze is benieuwd welke eigen bijdragen daarvoor bij hulpbehoevenden in rekening worden gebracht. Voor D66 is het te vroeg de discussie weer te gaan voeren. 'Er is weloverwogen gekozen om geen knip te krijgen tussen persoonlijke verzorging en verpleging, omdat dit voor de cliënten en zorgprofessionals onhandig en zelfs onlogisch zou zijn. Over een aantal jaar gaan we evalueren hoe het nieuwe zorgstelsel uitpakt en dan kijken we kritisch waar aanpassingen wel of niet nodig zijn. Voor D66 staat ook dan het belang van de cliënt voorop’, laat Vera Bergkamp weten.
Niet aan de orde
PVV-Kamerlid Fleur Agema is geen voorstander van de overheveling van persoonlijke verzorging naar de Wmo2015. ‘Elke systeemwijziging van de ouderenzorg is mislukt. Toch zijn er altijd weer mensen die pleiten voor de volgende...’, twittert ze. Wat GroenLinks betreft is de overheveling evenmin aan de orde. ‘Gemeenten hebben al genoeg op hun bordje gekregen. Ze moeten veel meer taken uitvoeren met flinke bezuinigingen. Wij willen eerst dat dit goed gaat’, laat Linda Voortman desgevraagd weten. Voor de SP ligt het er maar net aan hoe het wordt geregeld. Als mensen min of meer worden gedwongen de zorg via de gang naar de rechter af te dwingen, zoals nu bij de huishoudelijke verzorging gebeurt, 'dan lijkt me dat helemaal niets', stelt Renkse Leijten. Als het via het gemeentelijke basispakket kan worden geregeld, zou dat 'heel veel bureaucratie schelen'. Leijten heeft dit voorjaar een initiatiefnota ingediend voor een basispakket, waarvoor een basistarief moet gelden.
Slimme arrangementen
In het regeerakkoord was afgesproken dat de persoonlijke verzorging vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) bij de Wmo2015 zou worden ondergebracht. De VNG was daar ook sterk voorstander van. Het idee was dat gemeente, in combinatie met bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, ‘slimme arrangementen’ konden bieden. Op die manier zou de korting op het rijksbudget deels kunnen worden opgevangen.
Woede
Tot woede van gemeenten besloot staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) in het najaar 2013 de persoonlijke verzorging (pv) toch onder te brengen in de Zorgverzekeringswet (Zvw). Gemeenten stelden dat de Wmo zonder pv niet uitvoerbaar is. Na een ledenraadpleging – waarbij 93 procent van de leden vond dat de VNG de persoonlijke verzorging alsnog moest opeisen – werd de VNG terug naar de onderhandelingstafel met het kabinet gestuurd. Tevergeefs. Medio december 2013 werd duidelijk dat zij per 2015 onder verantwoordelijkheid van de zorgverzekeraars zou vallen.
Ja dit komt er van als het bovenliggende strategische beleid niet veel soeps is.
Op grond van grenzeloze gretigheid zijn gemeenten akkoord gegaan met:
- Een collectieve verandering van de wet, zonder proefprojecten;
- Een invoeringstermijn die bij een ex ante evaluatie als volstrekt te kort zou zijn bestempeld;
en hebben zij taken op zich genomen waar zij kwalitatief volstrekt niet voldoende toe waren uitgerust.
Deze perikelen vliegen ons nog om de oren, maar de VNG is al bezig met het creëren van de volgende ellende door ook de medische zorg te claimen. Het is deze gretigheid die tot ongelukken leidt. Dat gretigheid 7 jaar na de financiële crisis, veroorzaakt door financiële greed, nog steeds zo´n grote drijfveer van gemeenten is, is niet alleen dwaas, maar ook onbehoorlijk. Politici hebben bijscholing op het gebied van de fundamentele uitgangspunten van de Algemene Wet Bestuur nodig. Een verplichte bijscholingscursus van zeker 40 uur is ben ik bang nog te kort.
Laten we deze exercities eens vergelijken met het proces van het opzetten en invoeren van de nieuwe Omgevingswet. Bij het ministerie van I&M heeft betrouwbaarheid en uitvoerbaarheid van de wet steeds prominent op de voorgrond gestaan. Een veelheid van wetsevaluaties, uitgebreid overleg met het bevoegde gezag en met vertegenwoordigers van betrokken organisaties, ook ngo´s, heeft tot een wet geleid die bol staat van inhoudelijke kwaliteit en integriteit. Dat deze wet zeer soepel door de 2e kamer kwam is te danken aan die gerichtheid op kwaliteit.
Die gerichtheid op kwaliteit staat in schril contrast met de pijnhopen die het ministerie van VWS de laatste jaren heeft aangericht. Niet alleen het medisch inhoudelijke beleid, maar ook het medische en financieel toezicht door het ministerie is van een bedroevend ontoereikend niveau. Met de zelfdoding van Arthur Gotlieb als collateral dammage.
De beroepsorganisatie van accountants, de NBA, zag zich genoodzaakt om haar leden te verbieden om nog goedkeurende verklaringen af te geven in de gezondheidssector wegens structurele tekortkomingen in VWS regelgeving. Wereldwijd een unicum.
Dat is de partner waar gemeentes bij deze decentralisaties mee te maken hebben. De gretigheid waarmee VNG en gemeentes zich op deze dossiers hebben geworpen, verhindert hen om de tekortkomingen van haar partner te doorzien.
Voeg daar de totale desinteresse bij gemeentes voor de kwaliteit en de integriteit van haar eigen bestuurlijke besluitvorming bij en de ellende is niet meer te overzien.
Kwaliteit en integriteit van de bestuurlijke besluitvorming dienen de komende tien jaar centraal te staan bij de verkiezingen. Daar is behoefte aan.