VNG: ‘Beleidsvrijheid binnen Participatiewet centraal’

De VNG reageert kritisch op de Kamerbrief waarin staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, VVD) aankondigt te zullen optreden tegen gemeenten die volgens haar te weinig doen met de taaleis en de tegenprestatie in de bijstand. Volgens de VNG is het de keuze van colleges en gemeenteraden hoe zij met bijstandsgerechtigden omgaan.

Niet volgens de letter, wel in de geest

In reactie op de dreigende brief van de staatssecretaris schrijft de VNG dat uit de CBS-onderzoeken waar Van Ark naar verwijst, onderbouwen dat gemeenten wel degelijk actief beleid voeren dat gericht is op participatie en het leren van de taal. In beide gevallen betoogt de VNG dat het letterlijk navolgen van de Wet taaleis en de tegenprestatie niet altijd bijdraagt aan een betere participatie van bijstandsgerechtigden. Met betrekking tot de taaleis is het volgens de VNG ‘zelden’ nodig om handhavend op te treden tegen een bijstandsgerechtigde. Daarnaast stelt de VNG dat gemeenten wel degelijk in de geest van de tegenprestatie handelen door contact te houden met bijstandsgerechtigden en hen aan te sporen ‘maatschappelijk nuttige activiteiten’ te verrichten.

Opleggen tegenprestatie geen doel op zich

‘Voor de VNG staat de gemeentelijke beleidsvrijheid binnen de Participatiewet centraal’, benadrukt de VNG in de reactie. ‘Het opleggen van de tegenprestatie en maatregelen is voor gemeenten geen doel op zich. We zien dat straffen en sanctioneren niet altijd de beste methodes zijn om uitkeringsgerechtigden in beweging te krijgen.’ Volgens de VNG dreigen meer mensen bij het letterlijk naleven van de taaleis en de tegenprestatie in de schulden te raken of zelfs dakloos te worden.

Budgetkortingen

De VNG wijst Van Ark erop dat gemeenten geld en personeel nodig hebben om de taaleis en de tegenprestatie uit te voeren en dat gemeenten als gevolg van budgetkortingen keuzes moeten maken. ‘Instrumenten die veel capaciteit en administratie kosten, die het Rijk graag uitgevoerd ziet, zijn voor gemeenten niet altijd nodig’, aldus de VNG.