‘Vluchtroutes voor gehandicapten ondermaats’
Europarlementariër Toine Manders (CDA) nam de proef op de som: hij ging per rolstoel door het Europees Parlement. Om een lang verhaal kort te houden: het vluchtavontuur eindigt als gehandicapte, als je geen geschikte vluchtweg weet te vinden, eigenlijk al direct in het trappenhuis. Dat wil zeggen, als je, afhankelijk van je handicap, de deur al open krijgt.
Hoe kom je in een openbaar gebouw naar buiten als je vanwege een beperking de trap in geval van nood niet af kunt of de bordjes niet kunt lezen omdat je blind bent? Moeilijk of in het geheel niet.
Europarlementariër Toine Manders (CDA) nam de proef op de som: hij ging per rolstoel door het Europees Parlement. Om een lang verhaal kort te houden: het vluchtavontuur eindigt als gehandicapte, als je geen geschikte vluchtweg weet te vinden, eigenlijk al direct in het trappenhuis. Dat wil zeggen, als je, afhankelijk van je handicap, de deur al open krijgt.
Nationale wetgeving
Manders legde zijn tocht op video vast, die snel online komt via zijn social mediakanalen. Het is volgens hem hoog tijd voor meer aandacht voor bescherming van de veiligheid van mensen met een beperking. ‘In Europa wordt de specifieke vluchtwegaanduiding vanaf 2022 opgenomen in de ISO Norm. Het is nu zaak dat alle lidstaten dit verplicht opnemen in nationale wetgeving. Daarom bepleit ik dat de specifieke vluchtwegaanduiding breed wordt toegepast in openbare gebouwen in de Europese Unie.’
Exit
En daar bedoelt hij ook gemeentelijke gebouwen mee. ‘In noodgevallen wordt altijd het exit-bordje naar de vluchtwegen gevolgd die leiden naar de nooduitgangen. Maar de vluchtwegen voor mensen met een lichamelijke beperking bevinden zich mogelijk op andere locaties en dit wordt niet altijd aangegeven. Hierdoor is het onduidelijk om de vluchtwegen voor ouderen of personen met een beperking te vinden.’
‘Uitgankelijkheid’
Ook gehandicaptenbelangenorgansatie Ieder(In) zegt dat het in het algemeen niet goed gesteld is met de ‘uitgankelijkheid’, ofwel de toegankelijkheid van vluchtwegen. Het Bouwbesluit bevat hiervoor nog onvoldoende concrete aanwijzingen. Een van de aspecten is het gebruik van liften bij brand. ‘Zo is er een regel om de lift niet te gebruiken bij brand maar dat heeft nogal wat consequenties voor mensen met een beperking. De NEN-normcommissie die vorig jaar is ingesteld vanuit het Actieplan voor de Bouw, een actieplan voor de implementatie van het VN-verdrag Handicap, heeft uitgankelijkheid ook als belangrijk punt opgenomen.’
Evacuatieplannen
Europarlementariër Manders heeft er inmiddels vragen over gesteld aan de Europese Commissie. Naast de bouwkundige uitgankelijkheid is ook het gebrek aan inclusieve evacuatieplannen en evacuatieoefeningen mét mensen met een beperking ver ondermaats, zegt Ieder(In). Voor de belangenorganisatie maar ook voor de organisatie SOLGU, het Stedelijk Overleg Gehandicapten Utrecht, reden om naar de eerste verdieping van het kantoorgebouw in Utrecht te verhuizen. Ieder(In) zat op de vijfde etage, de Utrechtse stedelijke belangenorganisatie op de veertiende.
De vluchtroutes lopen vol met rook dus de gedachte dat je na een brandscheiding te hebben gepasseerd kunt wachten op hulp is een illusie.
Er zijn ontwikkelingen om de lift wel te gebruiken bij brand. Naast technische bedrijfszekerheid moeten er garanties zijn dat de lift blijft functioneren en ook niet door 20 man die allemaal in de lift willen er mee stopt. Zover zijn we nog lang niet. Bovendien snapt geen enkele gebruiker wat een brandcompartiment is, wat een brandscheiding is, de (on)mogelijkheden van een kift enz. Bij het ontwerp gaat het al mis. Er is geen interactie met opdrachtgever, ontwerper en de uiteindelijke gebruikers.
Er is nog veel te doen.