Via doorbraakprojecten vernieuwing sociaal domein

Met doorbraakprojecten innovatie in hulp en ondersteuning bewerkstelligen, met als uiteindelijk doel dat de inwoner er beter van wordt. Dat gebeurt in Weert, waar projecten zijn gestart die een fundamentele verandering teweeg hebben gebracht in onder meer de aanpak van dyslexie, (arbeidsmatige) dagbesteding en gedragsproblemen bij jongeren.

Vernieuwing stimuleren

In 2014 introduceerde toen kersvers wethouder Paul Sterk (Wmo, jeugdzorg, SP) het concept in Weert, dat afkomstig is uit de VS. Sterk wilde vernieuwing en verbetering in het sociaal domein stimuleren en wist college en raad zo ver te krijgen daarvoor twee ton vrij te maken, die in 2016 en 2017 aan doorbraakprojecten konden worden besteed. Ondanks dat Weert in 2014 met een onvoorzien tekort van 7 miljoen euro werd geconfronteerd. Uiteindelijk zijn zeven projecten gestart; vijf in 2016 en twee dit jaar.

Aantoonbaar resultaat

‘Resultaten moesten op korte termijn zichtbaar zijn. Na een tot anderhalf jaar moest er aantoonbaar resultaat zijn geboekt’, aldus Sterk over de criteria waaraan projectvoorstellen moesten voldoen. ‘Het resultaat moet daarbij primair zijn gericht op verbetering van de cliënt; de focus moest dus op mensen liggen. Daarnaast moesten initiatiefnemers samenwerken met andere partijen en daarbij over schotten heenkijken.’ Een breed samengestelde commissie – met vakambtenaren, raadsleden, ouders, het Wmo-platform – beoordeelde de projectvoorstellen.

Dyslexie

‘De resultaten zijn zeer bemoedigend’, vindt Sterk. Een mooi voorbeeld vindt hij het project rondom dyslexie. ‘Normaliter wordt een kind pas vrij laat naar een dyslexie-deskundige gestuurd. In dit project werden leerkrachten getraind om er al in een vroeg stadium iets mee te doen. Door in de klas laagdrempelige zorg in te zetten, door dyslexie eerder op te pakken, is het aantal kinderen dat gespecialiseerde hulp nodig had verminderd.’ Inmiddels werken alle basisscholen in Weert en Nederweert met deze methodiek.

Zelfvertrouwen

De ontschotting door de sociale werkvoorziening De Risse Groep en PSW (dagbesteding) vindt Sterk een ander mooi voorbeeld. ‘De Risse zet mensen, ondanks hun beperkingen, aan het werk. PSW is gericht op dagbesteding. Bij dit project was sprake van kruisbestuiving. Cliënten van PSW gingen bij De Risse aan de slag, en werden daarbij ondersteund door cliënten van De Risse. Het klassieke onderscheid tussen werk en dagbesteding kwam daardoor te vervallen’, aldus Sterk. Bij zowel de cliënten uit de dagbesteding als uit de sociale werkvoorziening groeide het zelfvertrouwen en de eigenwaarde. ‘Onder de streep wordt iedereen er beter van.’

Katalysator

Dit jaar startte (vanuit de tweede tranche) het project Next Level; een project waarin jongeren zelf leren om de sfeer in de klas te verbeteren. ‘Neem bijvoorbeeld pesten. Dader, slachtoffer en meelopers zitten bij elkaar in de klas.’ Het probleem wordt samen ‘ontrafeld’, er komt meer begrip voor elkaars situatie – ‘pestgedrag komt ergens vandaan’, aldus Sterk – waardoor de sfeer verbetert en uiteindelijk gedragsproblemen afnemen. Enthousiast vertelt de wethouder ook over een kunstproject, waarbij Wajongers door medewerkers van het Regionaal Instituut Cultuur- en Kunsteducatie (RICK) werd geleerd positiever in het leven te staan en actiever te worden. Door allerlei kunstuitingen groeide het zelfvertrouwen van de Wajongers. ‘Ze hebben hierdoor heel veel zelfvertrouwen gekregen om verder te gaan in het leven. Kunst heeft hier echt als katalysator gewerkt.’

Resultaatsturing

Sterk wil doorgaan met de doorbraakprojecten, maar er is geen speciaal potje meer. ‘Ik hoop dat het gedachtegoed van doorbraakprojecten gemeengoed wordt.’ De wijze waarop Weert haar inkoop heeft geregeld (resultaatsturing), draagt daar volgens Sterk ook aan bij. ‘Het gaat er om wat het beste voor de inwoner is.’ Schotten mogen er niet toe doen; resultaat en cliëntgerichtheid moet het adagium zijn. Als er goede ideeën zijn waar wel (extra) geld voor nodig is, staat Sterk daar wel voor open. ‘Dan zorgen we dat er geld voor is.’