Venlo: weg met PxQ voor zorg

Een zinkgat waarin steeds meer geld verdween, daar leek het sociale domein in Venlo op. Met op het dieptepunt een tekort van 25 miljoen euro. De situatie keert snel ten goede en financieel evenwicht is in zicht. De oplossing: prestatiegerichte inkoop en strakke sturing op toegang tot zorg en ondersteuning.

Stringente maatregelen
De gemeenteraad eiste stringente maatregelen. Een ‘taskforce’ moest dat voor elkaar krijgen, met aan het hoofd een crisismanager. Een paar weken nadat die als adviseur was benoemd, vroeg en kreeg jan Hijzelendoorn een ruimer mandaat. Want hier en daar wat tweaken volstond niet, v, volgens hem. ‘Om, zelfs binnen een gemeentelijke omgeving, binnen een jaar een turn-around te realiseren is echt vereist dat je kunt zeggen: zó gaat het gebeuren. Als je niet diep ingrijpt en denkt dat het wel goed komt, loop je in no time uit de pas en duurt het jaren voor je op het niveau bent waar je moet zijn.’ De structurele maatregelen, hierna beschreven, maakten dat Venlo ontsnapte aan verscherpt provinciaal toezicht, wat bijvoorbeeld Sittard-Geleen niet lukte, dat z’n begroting sluitend kreeg met incidentele dekkingsmaatregelen.

Factuurverwerking
Allereerst moest het lek boven. Onder meer de factuurverwerking bleek een bron van veel problemen. Doordat de administratie niet op orde was, hadden ambtelijke en politieke top nauwelijks inzicht in belangrijke kengetallen, waardoor het onmogelijk was betrouwbare financiële prognoses af te geven voor lopende en komende boekjaren. Pas in mei 2017 was duidelijk dat het tekort 12 miljoen bedroeg over 2016. ‘Een duidelijk teken dat de verslaggeving niet op orde was’, aldus de crisismanager. En zo was het: over 2017 nam het resultaat nog monstrueuzer vormen aan dan verwacht. ‘Over de duim kwam ik op 22 miljoen uit’, aldus Hijzelendoorn. ‘Uiteindelijk werd het 25 miljoen.

Weg met PxQ
Tijdens de sanering kwam Venlo tot de conclusie dat het PxQ-model voor zorg zo snel mogelijk overboord moest. ‘Een blanco cheque’, volgens Hijzelendoorn. ‘PxQ gaat vaak op een wonderlijke manier samen met een stijgende vraag’, zegt ook Jansen over dit financieringsmodel.

Kwaliteit toewijzingen
Na onderzoek bleek dat de kwaliteit van de toewijzingen niet op orde was. Er werd te ruim geïndiceerd. Melissa Jansen, die in Venlo de coördinatie doet van het contractmanagement zegt : ‘Veel inwoners werden verwezen naar beschermd wonen en andere dure maatwerkvoorzieningen. We hebben gedetacheerde medewerkers in de wijkteams gestimuleerd om beter te beoordelen wat vanuit de basis en het eigen netwerk opgelost kan worden, zoals het beleid ook is geformuleerd.’ 

Al na een half jaar bleek dat velen prima geholpen waren met een lichtere vorm van zorg. Bijvoorbeeld van begeleid wonen naar individuele begeleiding.

Intensief ‘relatiemanagement’ maakt in Venlo deel uit van de omslag. Zorgaanbieders hebben elke drie weken een gesprek met hun accountmanager, over aantallen cliënten in zorg, de problemen en over het verloop van de transformatie. Opvallende afwijkingen worden meteen gemeld en eventueel worden passende maatregelen genomen.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 3 van deze week (inlog)