Veenendaal: geen meldingen gedwongen zondagswerk

Gedwongen werken op zondag zou met de wijziging van de verordening winkeltijden in de gemeente Veenendaal een probleem worden, verwachtte de SGP. Met steun van ChristenUnie, CDA en GroenLinks kwam er een meldpunt gedwongen zondagswerk. Na een half jaar meldpunt heeft de gemeente een tussenstand opgemaakt: nul meldingen.

Zorgen over zondagse werkdruk

Eind december diende de SGP-fractie een motie in dat een meldpunt op de website mogelijk maakt waar mensen terecht kunnen die zich gedwongen voelden om op zondag te werken in de Veenendaalse detailhandel. Dit was weer een reactie op de wijziging van de verordening waarin kwam te staan dat supermarkten iedere zondag open mochten zijn en dat er een maandelijkse koopzondag kwam. Een onderzoek uitgevoerd in opdracht van de SP wees uit dat een kwart van de Veenendaalse werknemers zich gedwongen voelde om op zondag te werken. Er waren twijfels over de kwaliteit van het onderzoek, maar de SGP greep het aan om zijn zorgen te uiten over de druk die mensen kunnen voelen om op zondag te werken.

Heroverweeg winkeltijdenwet

Een eerder initiatief van de ChristenUnie in Ede leverde slechts 9 meldingen in een jaar op. Dit was niet genoeg reden voor ChristenUnie en CDA om de motie niet te ondersteunen. Omdat ook GroenLinks voorstemde werd deze aangenomen met 17 tegen 16 stemmen. Op 15 februari 2018 kwam het meldpunt online, prominent op de homepage onder de kop “Melding doen”, zowel anoniem als op naam. Ook landelijk vroeg de SGP-fractie het kabinet in februari vorig jaar om de wet op het punt van zondagsopenstelling te heroverwegen. Volgens de SGP worden winkeliers “min of meer gedwongen” hun winkel te openen. Ook hun personeel zou voor het overgrote deel niet op zondag willen werken, maar hun werkgever zou dat wel van ze vragen.

Niet mislukt

Na een half jaar gemeentelijke meldpunt in Veenendaal blijkt nu dat er in totaal nul meldingen zijn binnengekomen. Is het meldpunt nu mislukt? ‘Dat is de vraag’, vindt ChristenUnie-raadslid Willem van Braak. ‘Op zich is het mooi dat er geen meldingen zijn, maar ik vind het meldpunt niet mislukt. Het is een waarborg die niet nodig is. Je moet ook zorgvuldig omgaan met ieders gevoelens.’ Verder heeft Van Braak signalen opgevangen dat werkgevers bij sollicitaties voor bijbaantjes er rekening mee houden of mensen op zondag willen werken. ‘Dat gaat ten koste van mensen die moeite met zondagswerk hebben. Ook bij kleine organisaties kan het door groepsdruk moeilijk zijn te weigeren om op zondag te werken. Daar heerst vaak een hoge loyaliteit.’

Discussie uit wereld helpen
Toch kan Van Braak op basis van nul meldingen constateren dat er geen probleem is. ‘Maar er zitten lagen achter. Je ziet ook na de fanatieke start van de koopzondag het enthousiasme en het winkelbezoek teruglopen. Het nieuwe is eraf. Ik verwacht wel een herbezinning bij de winkeliers.’ De intentie was om het meldpunt uiteindelijk op te heffen. ‘Er zitten ook bepaalde kosten aan vast. Van mij mag het blijven bestaan, maar als het niks toevoegt, kan het beter ophouden.’ Wellicht gebeurt dat via een motie van GroenLinks-raadslid Kees Oskam die de SGP-motie aan een meerderheid hielp om naar eigen zeggen “de discussie meteen uit de wereld te helpen”. ‘Dit was de enige manier: alle kanalen open zetten. Het is mooi dat gedwongen zondagswerk niet gebeurt. Maar als dat wel zo zou zijn, dan moet je er iets aan doen.’

Veel mensen willen wel
Dat er geen meldingen zijn is voor Oskam geen grote verrassing. ‘In Veenendaal lijdt je reputatie eronder als je mensen gaat dwingen om te werken. Het meldpunt heeft nu opengestaan en er zijn geen klachten. Daarmee is het gelukt. De gelegenheid was er.’ Oskam heeft het idee dat er voldoende mensen zijn die op zondag willen werken om mensen die het niet willen uit de wind te houden. ‘Dat horen we van winkeliers. Veel mensen willen wel. Je krijgt ook beter betaald via de onregelmatigheidstoeslag. De meeste mensen zijn scholieren en studenten.’ Ook hij vindt de kosten een reden om met het meldpunt te stoppen. ‘Binnenkort behandelen we de begroting en dan is dit een van de dingen waar ik naar kijk.’