Van Rijn biedt kleine opening verhoging budget Wmo

De deur voor budgetverhoging voor huishoudelijke hulp en begeleiding staat bij staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid, PvdA) op een miniem kiertje. De kans dat hij kan bewegen is echter klein. Vanwege de houdbaarheid van de langdurige zorg heeft hij een fikse taakstelling te halen.

Lastig

Aanpassing van het budget ‘vind ik tamelijk lastig’, aldus de staatssecretaris in een interview in Binnenlands Bestuur. ‘De inhoudelijke argumenten rondom de door gemeenten gewenste flexibiliteit bij de inzet van de budgetten wil ik nog wel eens kennen en wisselen.’ Een garantie over eventuele bijstelling van het budget wil en kan hij nog niet afgeven.

Korting

De houdbaarheid van het zorgstelsel voor de lange termijn is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, vindt de staatssecretaris. ‘Ik hoop dat we uit de discussie kunnen blijven dat het potje belangrijker is dan de wijze waarop de zorg het beste kunnen organiseren.’ Ten opzichte van het regeerakkoord is al een aantal maatregelen verzacht, die gemeenten ten goede komen, brengt Van Rijn in herinnering. Zo was in regeerakkoord sprake van een korting van 75 procent op de huishoudelijke zorg; in het zorgakkoord is die korting teruggebracht naar 40 procent.

Meer budget

Een verdere verlaging van de korting is een minimale vereiste om als gemeenten de nieuwe zorgtaken vanaf 2015 op een nog enigszins verantwoorde manier te kunnen uitvoeren, vindt gemeentekoepel VNG echter. De kortingen op huishoudelijke zorg en begeleiding (25 procent) zouden al ternauwernood te behappen zijn mét de persoonlijke verzorging in het gemeentelijk takenpakket, zo stellen gemeenten. Via slimme arrangementen op het brede sociale domein én met een groot volume kunnen efficiencyvoordelen worden behaald. Nu daar met het schrappen van de persoonlijke verzorging in de ogen van de gemeenten een belangrijke pijler onder is weggeslagen, is het niet meer te doen om zorg en ondersteuning op een verantwoorde manier te bieden. De leden spreken zich volgende week vrijdag op de algemene ledenvergadering van de VNG uit of en hoe ze willen doorgaan met de decentralisatie zorg.

Knip

Hoewel Van Rijn de ‘bestuurlijke argumentatie en de teleurstelling van gemeenten’ begrijpt, staat voor hem het besluit vast. Doorslaggevende reden om persoonlijke verzorging bij zorgaanbieders onder te brengen, is ‘de toets in de praktijk. Zowel patiëntenorganisaties als verplegenden en verzorgenden zeiden heel nadrukkelijk dat verpleging en verzorging bij elkaar gehouden moest worden; dat het in de praktijk niet werkt om dat uit elkaar te trekken.’

Onbehoorlijk bestuur

Van Rijn vindt niet dat er sprake is van onbehoorlijk bestuur, nu een zo’n drastische wijziging van de Wmo 2015 zo kort voor invoering ervan is genomen. ‘Zou het nou behoorlijk bestuur zijn als we serieuze signalen uit de praktijk zouden negeren, en niet meer zouden kunnen nadenken of we wel de goede koers varen? We staan er samen voor om die zorg goed te organiseren. Als vanuit de praktijk blijkt dat we zaken moeten bijstellen, moeten we dat ook doen. Ook als de wet straks is ingevoerd.’ Gemeenten hoeven vanuit financiële beheersbaarheid overigens niet zo rouwig te zijn dat persoonlijke verzorging niet onder hun verantwoordelijkheid komt te vallen, vindt Van Rijn. ‘Naarmate de vergrijzing toeneemt, neemt ook de druk op persoonlijke verzorging toe.’ En daarmee de druk op het gemeentelijk budget.

Essentiële rol

Het zou de staatssecretaris verbazen − en teleurstellen − als de gemeenten volgende week besluiten niet verder te willen gaan met de decentralisatie zorg. ‘Het gaat erom dat we de zorg en ondersteuning voor mensen die zo lang mogelijk zelfstandig thuis willen en kunnen wonen, zo goed mogelijk en zo dicht bij de mensen zelf regelen. Daar ligt een essentiële rol voor gemeenten. Ik kan me niet voorstellen dat gemeenten nu, omdat de persoonlijke verzorging onder de verantwoordelijkheid van iemand anders komt te vallen en uit een ander potje wordt betaald, zeggen: dat willen we niet.’

Lees het hele interview met Van Rijn in BB23.