Utrecht wil kinderrechtenstad worden

Utrecht gaat zich profileren als kinderrechtenstad. Wethouder Victor Everhardt (D66) wil hier het komende jaar op inzetten. ‘We willen kinderen een betere stem geven.’

Jongste stad van Nederland
Utrecht heeft van de VN al het predicaat mensenrechtenstad gekregen en wil zich daarom ook meer profileren als kinderrechtenstad. Wethouder jeugd Victor Everhardt wijst erop dat Utrecht niet alleen de snelst groeiende, maar ook de jongste stad van Nederland is. ‘Jonge gezinnen blijven in Utrecht wonen, de stad trekt jongeren aan en we hebben zelfs de jongste gemeenteraad. We willen kinderen meer een stem geven. Daarvoor moeten we nog wel een paar stappen zetten.’

Kritiek VN
De afgelopen jaren leverde VN-Kinderrechtencomité stevige kritiek op het kinderrechtenbeleid in Nederland. De organisatie maakte zich vooral zorgen over de decentralisatie van de jeugdzorg, maar ook over het aantal slachtoffers van kindermishandeling, verwaarlozing of seksueel geweld en over het toenemend aantal kinderen dat in armoede opgroeit. Ook zitten teveel kinderen in instellingen en zouden kinderen van 16 en 17 niet als volwassene moeten worden berecht. Het kabinet beloofde beterschap en zou voortaan kinderen in een vroeg stadium betrekken bij nieuwe wet- en regelgeving die hen aangaat.

Kritiek Kinderombudsman
Ook Kinderombudsman Marc Dullaert uitte zich in stevige bewoordingen over de manier hoe Nederland met rechten van kinderen omgaat. Kinderen zouden worden behandeld als tweederangsburgers. In de onlangs verschenen KidsRights Index 2015, een wereldwijde ranking van hoe landen omgaan met kinderrechten staat Nederland op de tweede plaats. Toch kan Nederland nog wel wat verbeteren, vindt Dullaert. Nederland praat volgens hem over kinderen en niet met kinderen. De decentralisatie van de jeugdzorg van de provincies naar de gemeenten is gewoon doorgevoerd, terwijl er niet of nauwelijks met jongeren over is gesproken, zegt hij tegen Trouw.

Geef kinderen stem
Everhardt wijst erop dat Nederland het Kinderrechtenverdrag heeft ondertekend en Utrecht daar als gemeente rekenschap van willen geven in het eigen beleid. ‘We hebben nu de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg. Daar moeten we nu ook sturing aan geven. Het is belangrijk kinderen daarin een stem te geven.’ De eerste stappen zijn volgens Everhardt gezet. Een team van ervaringsdeskundigen in de jeugdzorg (U-2B Heard!) heeft een stem in het beleid. ‘Ik zit soms met ze om tafel en ze worden ook door andere betrokkenen geconsulteerd. Ze hebben nu zelfs een project waarin ze zelf instellingen beoordelen.’

Initiatieven
Ook heeft Utrecht een systeem bedacht waarmee ervaringen van kinderen en gezinnen met wijkteams worden opgehaald. ‘De gemeente hecht er als opdrachtgever aan wat Utrechtse kinderen van deze teams vinden.’ Daarnaast is er een mensenrechtencomité dat de dialoog aangaat over hoe kinderen beter een stem te geven. ‘En dan niet zonder kinderen, maar meteen met hen erbij.’ Verder is het concept Vreedzaam in Utrechtse scholen wijdverbreid. ‘Kinderen leren hoe ze met elkaar en conflicten moeten omgaan. Dit breiden we uit. Ook in het zwembad komt er een grotere rol voor kinderen.’

Verschillen tussen wijken onacceptabel
Niet in iedere Utrechtse wijk gaat het even goed met kinderen. De levensverwachting in Nederland stijgt, maar de verschillen tussen kinderen in betere en mindere wijken nemen ook toe. ‘Het gat wordt groter, met name in het “gezond oud worden”, en dat vind ik onacceptabel. We moeten snel stappen vooruitzetten om dit gat kleiner te maken.’ Dat dit een lange adem vergt beaamt Everhardt. ‘We richten ons op genoeg bewegen, sociale ontwikkeling, kansen op school en beteugeling van middelengebruik. Ook houden we er in de bouwopgave van de stad rekening mee dat er voldoende speelplaatsen zijn en plekken waar kinderen stress kwijt kunnen en kunnen ontspannen.’