Thermometer in financiën sociaal domein

Gemeenten kunnen hun financiën in het sociaal domein laten doorlichten. Daartoe is een speciale visitatiecommissie in het leven geroepen. De bedoeling ervan is dat gemeenten meer grip op de financiën in het sociaal domein krijgen en houden. Dat heeft het VNG-bestuur donderdag besloten.

Landelijke trends

De primaire taak van de visitatiecommissie is het ondersteunen van gemeenten en het inzichtelijk maken van landelijke trends. Veel gemeenten kampen met (grote) tekorten op met name de Wmo en jeugdhulp. De inzichten van de rapportages van afzonderlijke gemeenten worden gebundeld, ‘zodat zij kunnen leiden tot inzichten en verbeteringen op landelijk niveau’, aldus de VNG.

Gebrek aan grip

De visitaties zijn niet primair gericht op het terugdringen van eventuele tekorten bij gemeenten, stelt de VNG. Tekorten kunnen wel het gevolg zijn van een gebrek aan grip. 'Grip hebben betekent dat de gemeente ontwikkelingen goed kan voorspellen en niet achteraf verrast wordt’, aldus de VNG. Verbetering van de financiële beheersbaarheid van het sociaal domein is het voornaamste doel van de visitaties.

‘Open en frisse blik’

Gemeenten kunnen zich voor een visitatie aanmelden bij de VNG. Als er moet worden geselecteerd - niet alle gemeenten kunnen zich laten doorlichten - wordt onder meer gekeken naar geografische spreiding en actuele financiële positie. Eenmaal geselecteerd, wordt de lokale situatie door de commissie geanalyseerd. Dat leidt tot een adviesrapport, dat de visitatiecommissie op bestuurlijk niveau bespreekt. ‘De leden van de visitatiecommissie zijn onafhankelijk en kunnen met een open en frisse blik vanuit hun inhoudelijk expertise vanzelfsprekendheden binnen de gemeente ter discussie stellen’, stelt de VNG. De commissie adviseert slechts; de gemeente blijft verantwoordelijk voor de beheersbaarheid van de financiën, benadrukt de VNG. Gemeenten kunnen met het adviesrapport hun gemeenteraad informeren. De eerste visitatie gaat begin volgende maand van start.

De visitatiecommissie staat onder voorzitterschap van Marjanne Sint, tot voor kort voorzitter van de (inmiddels opgeheven) Transitie Autoriteit Jeugd (TAJ). De Rijswijkse gemeentesecretaris Mariël Middendorp en de Tilburgse gemeentesecretaris Marcel Meijs maken eveneens deel uit van de visitatiecommissie. Het aantal leden wordt uitgebreid.