Stop met ‘aanbestedingswaanzin’ jeugdhulp
De ‘aanbestedingswaanzin’ jeugdhulp moet stoppen. Er is minimaal 750 miljoen euro nodig om de jeugdzorg weer gezond te maken. Dat stelt FNV Zorg en Welzijn in een manifest dat maandag aan minister De Jonge (VWS) wordt overhandigd.
Er moet een einde komen aan de ‘aanbestedingswaanzin’ jeugdhulp. Er is minimaal 750 miljoen euro nodig om de jeugdzorg weer gezond te maken. De administratieve lastendruk moet nu echt worden verminderd.
Manifest
Een manifest met deze drie eisen zal maandag tijdens een manifestatie van jeugdzorgwerkers, georganiseerd door FNV Zorg & Welzijn, aan minister De Jonge (VWS) worden aangeboden. 2.500 jeugdwerkers komen voor de manifestatie naar Den Haag. De boodschap is echter ook aan gemeenten gericht, benadrukt FNV-bestuurder Maaike van der Aar. ‘De minister reageert tot nu toe zwaar onvoldoende op deze problematiek, maar er moet op alle fronten worden ingegrepen. Ook door gemeenten.’
Structurele verhoging nodig
De 108 miljoen die De Jonge via het zogeheten transformatiefonds beschikbaar heeft gesteld voor vernieuwing van de jeugdhulp en de ‘stroppenpot’ van 200 miljoen euro, waaraan gemeenten de helft bijdragen, is volstrekt onvoldoende, stelt Van der Aar. ‘Dit gaat de jeugdzorg niet redden, zeker niet omdat de vraag naar jeugdhulp stijgt. Er is een structurele verhoging van het jeugdzorgbudget nodig.’ De bezuinigingen op de jeugdhulp (450 miljoen euro) moeten worden teruggedraaid en er is 300 miljoen euro extra nodig om de groeiende vraag aan jeugdhulp aan te kunnen. ‘Die 750 miljoen euro die we vragen, moet goed worden besteed. Wij roepen gemeenten op om daarover met mensen uit het veld in gesprek te gaan’, aldus Van der Aar.
Verantwoordingsdrift
Gemeenten moeten daarnaast ophouden met hun verantwoordingsdrift; De Jonge moet gemeenten daartoe dwingen. ‘Vertrouw die professional nou eens.’ Over aanbestedingen is veel onbekendheid bij gemeenten. ‘Moet het wel of moet het niet.’ Negentig procent van de contracten voor jeugdhulp en Wmo-voorzieningen besteden gemeenten Europees aan, terwijl dat niet nodig is, zo bleek uit in juli gepubliceerd onderzoek van het PPRC en het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). Bij aanbestedingen wordt volgens Van der Aar vooral op prijs en niet op kwaliteit wordt geselecteerd. ‘Je krijgt prijsvechten over de rug van de kinderen.’ Daarnaast leiden de aanbestedingen, zeker als het om kortlopende contracten gaat, tot kwaliteitsverlies. Bij kortlopende trajecten zullen aanbieders ook niet snel gaan innoveren. ‘Daar profiteert het jaar daarop de concurrent van.’ Van der Aar ziet meer heil in langdurige contracten of een subsidierelatie.
Actiebereidheid
De grote actiebereidheid van jeugdzorgwerkers verbaast Van der Aar niet. ‘Het is echt een thema dat leeft. De werkdruk raakt mensen in hun hulpverlenershart. Het is bijzonder dat ze de straat op gaan.’ Jeugdzorgwerkers komen zelden voor zichzelf in actie. Liever nog lopen ze zichzelf voorbij om de toestroom van cases aan te kunnen, aldus de FNV.
Reacties: 10
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Subsidies? De voormalige provinciale JZ liet onnoemelijk veel geld verdampen door inefficiënt werken, overbodige optrekjes en onduidelijke vastgoedconstructies. Die verdamping is gestopt en komt subiet terug op het moment dat subsidies hun herintrede doen.
@Romeijnders: wist niet dat je hier reclame mocht maken voor je producten? Zijn toch ook weer kosten aan verbonden die wederom NIET in de zorg worden gestopt? Wat is het omslagpunt? Bij welke aantal FP's is de investering terugverdient en dalen de kosten per jeugdige? Het instrument zal ongetwijfeld goed werken en duidelijke handvaten bieden aan ouders, scholen, hulpverleners en gemeenten. Maar meer inzicht op de website ZONDER een offerte aanvraag zou beter passen bij de innovatieve intenties die er ongetwijfeld achter schuil gaan.
een beetje zakelijke opstelling in het verlenen bij contracten is wel fijn. Maar er zijn heel veel vormen van aanbesteden en ambtenaren hebben vaak de neiging om aan de veilige kant te gaan zitten (toch maar Europees aanbesteden) én ook te denken dat er alleen goed op prijs geselecteerd kan/mag worden.
https://www.nji.nl/nl/Download-NJi/Publicatie-NJ …
- Bezuiniging: gemeentes zijn fors gekort op hun budgetten ("efficiencykortingen" tot bijna 30%) De zorginstanties hebben ook te maken met deze door de landelijke politiek opgelegde financiële druk. Er moet nu meer gedaan worden voor veel minder geld.
- Verzakelijking: er wordt telkens meer verantwoording gevraagd en afgelegd over wat er met publieke gelden gedaan wordt (bijv van accountants en politici) Dit zorgt voor een toenemende administratieve lastendruk.
- Procedures verschillen nauwelijks: ook bij het subsidiëren van jeugdzorg moet rekening gehouden worden met concurrentie en dient een tender plaatsvinden. Deze subisidietender-procedure is praktisch hetzelfde als de verlichte aanbestedingsprocedure voor een sociale dienst. En zoals hieronder door Hetty van Rijswijk geschreven: “open house” wordt veel toegepast, wat weer wat anders is.
- Sturing: zowel bij een subsidietender als bij een (Europese) aanbesteding kan gekozen worden voor gunning van de opdracht op kwaliteit binnen bestaande financiële kaders. Er hoeft dus niet gekozen te worden voor “laagste prijs” (sterker nog: dat is in het aanbestedinsrecht een uitzondering die je goed moet kunnen beargumenteren) Wel is het na een aanbesteding juridisch beter mogelijk om de afspraken in de uitvoeringsfase (positief) aan te passen (subsidie beweegt zich binnen het starre bestuursrecht en een overeenkomst na aanbesteding primair binnen het contractenrecht)
- Privatisering van de zorg: veel van de huidige problemen lijken mijn inziens vooral voort te komen uit het privatiseren van zorg binnen strakke financiële kaders.
In 2016 is de Nobelprijs voor de economie gegaan naar de mensen achter de contracttheorie. Een stelling van die contracttheorie is dat bij onvolledige contracten perverse prikkels kunnen ontstaan, omdat je geen goede resultaatsverplichtingen kunt formuleren. Zonder duidelijke resultaatsverplichting ontstaat de prikkel om puur op geld te sturen (“kwaliteit” blijft immers vaag) Volgens mij ligt het probleem in de (jeugd)zorg met name dáár: in het uitbesteden van dergelijke maatschappelijke opdrachten. Zodra deze buiten de deur gezet worden, moeten er afspraken op papier komen over wat er voor dat geld gedaan moet worden (ongeacht of dit via de middelen aanbesteding, subsidie of open house gebeurt) En dan kan het mis gaan.
Met het -onterecht- blijven concentreren op het uitbannen van het middel van aanbestedingen zullen helaas de problemen niet opgelost worden. En dáár gaat het toch om?
Bij gemeenten uit dat kwaliteitsstreven zich in wijkteams, aanbestedingen en verantwoordingen. Nemen mensen verantwoordelijkheden uit handen, terwijl het gros van de Nederlanders prima in staat is zelf zaken te regelen en de kwaliteit van het geleverde te beoordelen. Voorwaarde is dat men over voldoende informatie beschikt. Als je, zoals ooit de bedoeling was bij de decentralisaties, uit gaat van de eigen kracht van mensen, kom je uit op heel andere concepten en voorkom je dat we straks geen geld hebben om de allerzwaksten te ondersteunen.