Stijging bijstandsuitkeringen is begin van trendbreuk

Het aantal mensen met een bijstandsuitkering lag half 2020 iets hoger dan het jaar daarvoor. Hoewel het verschil klein is, veroorzaakt de stijging wel een trendbreuk na een aantal jaren van dalende cijfers. De stijging is met name te zien onder mannen en jongeren. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Kleine stijging
Het aantal bijstandsontvangers liep, na jaren van stijging als gevolg van de financiële crisis, vanaf 2017 gestaag af. Maar de coronacrisis lijkt die ontwikkeling te stoppen. Half 2020 hadden gemiddeld 30 op de 1000 Nederlanders een bijstandsuitkering, een kleine stijging ten opzichte van een jaar eerder. Prognoses voor de komende jaren geven aan dat de groei waarschijnlijk doorzet. In het slechtste scenario groeit de bijstandspopulatie zelfs met 51 procent.

Grote steden
In acht gemeenten lag het aantal bijstandsuitkeringen medio 2020 een stuk hoger dan het landelijk gemiddelde. Amsterdam, Arnhem, Enschede, Den Haag, Groningen, Heerlen, Leeuwarden en Rotterdam telden meer dan 50 bijstandsontvangers per 1000 inwoners. De hoogste bijstandsdichtheid is vooral te vinden in en om de grote steden, en in het noorden van het land. In Rotterdam, waar de bijstandsdichtheid al sinds 2009 de hoogste is van alle gemeenten, hebben 68 van elke 1000 inwoners een uitkering. Op Ameland maakten minder dan 2 op de 1000 inwoners van de bijstand.

Flexibele baan
De grootste stijging in de periode van 2019 op 2020 is te zien onder de leeftijdsgroep 18-27 jaar. 'Doordat jongeren tot 27 jaar relatief vaker een flexibele baan hebben is het verloop van de bijstandsdichtheid voor deze groep grilliger. Flexibel werk is immers gevoeliger voor economische ontwikkelingen', schrijft het CBS. Verder valt op dat de recente stijging in bijstandsvolume veroorzaakt wordt door mannen. Tussen 2019 en 2020 steeg het aantal bijstandsuitkeringen onder mannen, terwijl dat bij vrouwen juist daalde. Wel doen mannen al jaren minder vaak een beroep op de bijstand dan vrouwen.

Bijstandsdichtheid in 2020. Bron: CBS. Klik hier voor interactieve kaart.