Sociale werkplaats moet terug, vindt SP

Het sluiten van de sociale werkvoorziening bij de invoering van de Participatiewet was een ‘fatale fout’, vindt Tweede Kamerlid Jasper van Dijk (SP). Daarom dient hij binnenkort een wetsvoorstel in om de sociale werkvoorziening terug te brengen. Kosten: 580 miljoen euro.

Vernietigend rapport 

Onder de noemer ‘sociale werkplaats nieuwe stijl’ wil de SP ervoor zorgen dat de schade die de invoering van de Participatiewet aanrichtte, teruggedraaid wordt. De mensen die voorheen recht hadden op een baan in de sociale werkvoorziening, moeten sinds 2015 bij een reguliere werkgever aan de slag of in een door de gemeente gesubsidieerde ‘beschutte’ baan. De SP heeft de Participatiewet nooit gesteund, laat Van Dijk weten. Het idee dat mensen die voorheen onder de sociale werkvoorziening vielen, nu aan het werk kunnen op de reguliere arbeidsmarkt, noemt hij een illusie. De eindevaluatie van het SCP die vorige week verscheen – een ‘vernietigend rapport’ – bevestigde dat beeld. ‘De beloftes die gemaakt zijn over de Participatiewet, zijn niet uitgekomen.’ 

580 miljoen nodig
Daarom wil Van Dijk een landelijk dekkend netwerk van sociale werkplaatsen, zodat iedereen met een indicatie voor een sociale werkvoorziening ook daadwerkelijk recht heeft op werk. Het model van beschut werk biedt daarvoor geen garantie. Het wetsvoorstel hoopt Van Dijk begin volgend jaar in te dienen, maar woensdag heeft zijn partij bij de bespreking van de begroting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) al een amendement ingediend om er geld voor vrij te maken: 580 miljoen om precies te zijn. Dat is ook ongeveer het bedrag dat destijds door de toenamalige staatssecretaris Jetta Klijnsma (SZW, PvdA) werd bezuinigd op de sociale werkvoorziening, voegt Van Dijk toe.

Soweco ‘ontmanteld’
Als voorbeeld van de ontmanteling van de sociale werkvoorziening noemt Van Dijk het Twentse sociale werkbedrijf Soweco. Zes gemeenten in Twente besteden nu nog de sociale werkvoorziening uit aan Soweco, maar hebben aangegeven daarmee te willen stoppen. Daardoor moet een deel van de SW-medewerkers van het bedrijf naar een werkplek in de eigen gemeente. ‘Dat heeft gewoon te maken met de ego’s van de wethouders’, zegt Van Dijk. ‘Die hebben zichzelf wijsgemaakt dat ze het beter kunnen dan die prachtige voorziening.’ Op Kamervragen van Van Dijk reageerde staatssecretaris Van Ark dinsdag dat de expertise en de infrastructuur van Soweco behouden kan blijven en gebruikt kan worden om nieuwe beschutte werkplekken te organiseren of mensen naar een reguliere arbeidsplek te begeleiden.

Groeiende steun
Van Dijk verwacht voor zijn wetsvoorstel steun van PvdA, CDA, GroenLinks en de ChristenUnie. Ook staan de vakbond én de werkgevers aan zijn kant. ‘De steun groeit met de dag’, aldus Van Dijk. Divosa, de vereniging van gemeentelijke directeuren in het sociaal domein, is nog enigszins terughoudend, gezien het feit dat het volledige voorstel er nog niet is. Wel geeft de organisatie aan zich al langere tijd zorgen te maken over de kosten van beschut werk. ‘We gaan het met de budgetten niet redden’, laat een woordvoerder weten. Voor Divosa is de grootste prioriteit dat er een uniforme regeling komt voor alle mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt.

Behoud de infrastructuur

Cedris, de landelijke vereniging voor een inclusieve arbeidsmarkt, deelt het verlangen van Van Dijk om de infrastructuur van sociale werkbedrijven in stand te houden. Tegelijkertijd wil Cedris niet terug in de tijd, benadrukt een woordvoerder. In het verleden bleven mensen nog wel eens hangen bij sociale werkbedrijven, terwijl ze misschien ook de reguliere arbeidsmarkt op zouden kunnen. Er is kennis en expertise nodig om mensen goed te kunnen helpen, en dat kan volgens Cedris het beste gerealiseerd worden met de infrastructuur van de doorontwikkelde sociale werkbedrijven.