Slecht onderhandelingsresultaat VNG en Van Rijn

Het resultaat van de onderhandelingen over de persoonlijke verzorging met staatssecretaris Van Rijn (VWS, PvdA) is ‘uitermate teleurstellend’ en lijkt ‘in niets’ op de resolutie waarmee gemeenten het VNG-bestuur op pad hebben gestuurd.

Onmogelijke opgave

Dat stelt de Leidse wethouder Roos van Gelderen (jeugd, zorg en welzijn, SP), die niet alleen teleurgesteld, maar vooral ook boos is. De ‘VNG laat kwetsbare groepen in de kou staan en stelt gemeenten voor een onmogelijke opgave’, twitterde Van Gelderen. Ze vraagt zich af of gemeenten dit wel moeten accepteren. In G32-verband gaat de wethouder steun zoeken voor een stevig tegengeluid, zo laat ze desgevraagd weten. ‘Ik kan me niet voorstellen dat Leiden er als enige gemeente zo over denkt.’

Boodschappenlijst

De resolutie waarop de Leidse wethouder doelt, is de ‘boodschappenlijst’ waarmee gemeenten het VNG-bestuur eind november terug naar de onderhandelingstafel met Van Rijn stuurde. Bovenaan die lijst stond dat de persoonlijke verzorging alsnog in zijn geheel onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moest komen te vallen. Mocht dat niet lukken, dan moesten onder meer de kortingen op de budgetten voor huishoudelijke hulp (40%) en begeleiding (25%) substantieel omlaag.

Vrijwel niets binnengehaald

‘Het enige dat nu redelijk goed geregeld is, is de positie van de wijkverpleegkundige in het sociale wijkteam van de gemeente. Als het andere niet’, stelt Van Gelderen. Ze wil niet direct zeggen dat de VNG slecht onderhandeld heeft. ‘Ik was er niet bij en het kan dat aan de andere kant van de tafel snoeihard is ingezet. Wat ik wel weet is dat het nu wel een hele zware opgave voor gemeenten wordt.’ Met persoonlijke verzorging in het gemeentelijk takenpakket konden slimme arrangementen worden gemaakt waarmee efficiencyvoordelen kunnen worden behaald. Die waren weer nodig om de budgetkortingen op te vangen, zo luidde de afgelopen weken de argumentatie van gemeenten bij hun pleidooi om persoonlijke verzorging bij de Wmo onder te brengen en niet bij de Zorgverzekeringset (Zvw).

Geen handreiking naar gemeenten

Hoewel gemeenten er wat extra geld bij krijgen, is van de substantiële verlaging van de budgetkorting uit de resolutie geen sprake. ‘Van Rijn vindt de rol van de wijkverpleegkundige zelf heel belangrijk. Dat is leidend in dit akkoord. Hij heeft verder geen enkele handreiking naar gemeenten gedaan’, stelt Van Gelderen. ‘We liggen niet dwars om dwars te liggen, maar we hebben reële zorgen over de uitvoering.’

Bezuinigingspijn blijft

Een wat milder oordeelt velt wethouder Janny Bakker (CDA) van de gemeente Huizen die mede namens de zeven andere gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek het woord voert over het ‘dossier Wmo’. Volgens Bakker heeft de VNG haar ‘stinkende best’ gedaan om betere voorwaarden voor de nieuwe Wmo te regelen, zoals de rol van wijkverpleegkundigen in de sociale wijkteams. Wel erkent ze dat de bezuinigingspijn amper is verzacht. ‘Of we de taken nu verantwoord kunnen uitvoeren kan ik op dit moment nog niet zeggen. Die rekensom moet ik nog voor de regio maken.’

Vernieuwing maatschappelijke ondersteuning

Van Rijn heeft toegezegd dat gemeenten in 2015 eenmalig 200 miljoen euro krijgen voor de overgang van cliënten vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) naar de Wmo. Voor vernieuwing van maatschappelijke ondersteuning ontvangen gemeenten vanaf 2016 jaarlijks 200 miljoen euro. Voor de begeleiding van inwoners bij algemene dagelijkse levensverrichtingen krijgen gemeenten structureel 125 miljoen euro per jaar. Voor de implementatie van sociale wijkteams stelt VWS komend jaar 7 miljoen euro beschikbaar. Dat bedrag loopt op tot structureel 50 miljoen euro in 2017.

Onzorgvuldige besluitvorming

Het feit dat persoonlijke verzorging niet naar gemeenten gaat, is en blijft ondoordacht, benadrukt ook Bakker. ‘Als gemeenten zijn we vreselijk teleurgesteld over hoe het proces is verlopen en over het uiteindelijke resultaat. Maar op een gegeven moment heb je ook met de politieke werkelijkheid te maken.’ In de Eerste Kamer ligt die echter weer anders. De senaat zou nog wel eens kunnen ‘aanslaan’ op de onzorgvuldigheid waarmee de besluitvorming over de persoonlijke verzorging gepaard is gegaan. Bakker sluit dan ook zeker niet uit dat de acht gemeenten in de regio Gooi en Vechtstreek bij de Eerste Kamer zullen aankloppen.

Gemeenten kunnen tot 15 januari hun stem uitbrengen over het overlegresultaat tussen VNG en VWS.