Risico’s jeugdzorg zwart gat voor gemeenten

Een op de vier gemeenten heeft geen risicoanalyse gemaakt voor de decentralisatie jeugdzorg. Vooral kleine gemeenten blijven achter. Ook hebben lang niet alle gemeente goed zicht op het aantal jongeren waarvoor zij per 2015 verantwoordelijk worden.

Eerste Transitiemonitor Jeugd

Bijna één op de drie kleine gemeenten heeft de risico’s niet in kaart gebracht. Van de middelgrote gemeenten heeft bijna één op de vijf geen risicoanalyse gemaakt. Vrijwel alle grote gemeenten hebben dat wel gedaan. Slechts 4% geeft aan geen benul van de risico’s te hebben. Dat blijkt uit de eerste Transitiemonitor Jeugd die naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Voortgang per gemeente

De Transitiemonitor is bedoeld om een gedetailleerd beeld te krijgen over tempo en voortgang per gemeente van de decentralisatie jeugdzorg, schrijven de staatssecretarissen Van Rijn (VWS, PvdA) en Teeven (VenJ, VVD) aan de Kamer. Peildatum van die eerste monitor − die door 80% van de gemeenten is ingevuld − was 24 januari. De monitor wordt dit jaar nog twee keer ingevuld door gemeenten.

Wachten op meicirculaire

Gemeenten wachten met smart op de meicirculaire, zo blijkt uit de monitor; pas dan is er definitief inzicht. Hoewel het beschikbare budget in grote lijnen bekend is e enig houvast geeft, is verfijning nodig. Er zit verschil tussen omzetcijfers van zorgaanbieders en cijfers van het rijk, zo geven gemeenten aan.

Doelgroep onbekend

Meer dan vier op de tien gemeenten geeft aan ‘ten dele’ zicht te hebben op het aantal jongeren dat vanaf 2015 onder hoede van de gemeente komt te vallen en nu zorg ontvangt vanuit (geïndiceerde) jeugdzorg, jeugdbescherming, jeugdreclassering, jeugd-ggz en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (Awbz). 38% van de gemeente zegt wel een goed beeld te hebben, 2% heeft dat helemaal niet. Nog minder zicht is er op de specialistische zorg. Een op de zeven gemeenten (15%) geeft aan geen beeld te hebben van het aantal jongeren in de gemeente dat buiten de regio specialistische zorg ontvangt. 44% heeft daar deels zicht op en 23% heeft dat aantal wel helemaal in beeld.

Contracten zorgverzekeraars

Meer dan een op de tien gemeenten (11%) heeft nog geen contract gesloten met zorgverzekeraars voor een goede overdracht van taken en 33% ten dele. 37% van de gemeenten heeft wel een contract gesloten. Het contact met de zorgverzekeraars verloopt soms moeizaam, zo geven gemeenten aan.

Gemeenteraad niet aan zet

De uitgangspunten voor het nieuwe jeugdbeleid van gemeenten is nog niet altijd met de raad afgestemd. In 78% van de grote gemeenten heeft de gemeenteraad een uitgangspuntennnotitie goedgekeurd. Bij 4% van de middelgrote gemeenten en 10% van de kleine gemeenten is dat (nog) niet gebeurd.

Verplicht beleidsplan

Meer dan de helft van de gemeenten geeft aan een beleidsplan met ‘richtinggevend kader’ voor de transitie jeugdzorg te hebben opgesteld. Van Rijn heeft gemeenten hiertoe wettelijk verplicht. Op 1 november moeten die door de raad vastgestelde beleidsplannen er liggen.

Tempo omhoog

De onafhankelijke Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ) stelde dinsdag in zijn derde en uiterst kritische voortgangsrapportage dat decentralisatie van de alle jeugdzorgtaken naar gemeenten per 1 januari 2015 niet verantwoord is als gemeenten in het huidige tempo doorgaan met de voorbereidingen. Uiterlijk 1 april moet de Transitie Autoriteit Jeugd (TAJ) operationeel zijn, hebben Van Rijn en Teeven in een reactie daarop laten weten. De TAJ moet er onder meer voor zorgen dat gemeenten en zorgverzekeraars zo snel mogelijk goede afspraken maken.