Risico’s fraude in de zorg gemeenten onder de loep

De risico’s voor fraude en oneigenlijk gebruik in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en de jeugdzorg worden komend jaar in kaart gebracht. De gemeenten Schiedam, Gorinchem en Cromstrijen en de Drechtsteden nemen hierin het voortouw. De resultaten van het project moeten bruikbaar zijn voor alle gemeenten.

Naast een handreiking voor gemeenten hoe fraude kan worden voorkomen, zullen er ook aanbevelingen worden gedaan voor de opzet en organisatie van toezicht en handhaving. Maart volgend jaar moeten de projectresultaten beschikbaar zijn.

Toename budget

‘Het zou zonde zijn als er geld wegvloeit dat bestemd is voor mensen die zorg en ondersteuning echt nodig hebben’, licht Jan Heijkoop, burgemeester van Hendrik-Ido-Ambacht en stuurgroepvoorzitter fraude in de zorg, het initiatief toe. ‘Met de decentralisaties in het sociaal domein is het budget van gemeenten enorm toegenomen. Het afgelopen jaar is iedereen druk geweest met het organiseren en inkopen van de nieuwe taken. Het voorkomen van fraude en de aanpak in de zorg had niet de hoogste prioriteit.’

Risico’s

Het is nu wel de hoogste tijd om het onderwerp op te pakken, vindt Heijkoop. Oneigenlijk gebruik en fraude moet zoveel mogelijk worden voorkomen en als het toch gebeurt, moet het worden aangepakt. ‘We weten echter nog niet precies waar de risico’s liggen. We willen aan de voorkant uitzoeken wat je moet doen om fraude te voorkomen.’ Het in kaart brengen van risico’s gebeurt op verschillende niveaus: cliënten, zorgleveranciers en gemeenten en de relaties tussen die drie. De inkoopcontracten die gemeenten met zorgaanbieders hebben gesloten of nog gaan sluiten, zullen onder meer onder de loep worden genomen.

Maatwerk

In de wetten (Wmo 2015 en Jeugdwet) zijn maatregelen opgenomen om fraude en oneigenlijk gebruik tegen te gaan. Toch is het belangrijk dat op de drie niveaus wordt ingezoomd, vindt Heijkoop. ‘In de wet gaat het om hoofdlijnen. Het is van belang om ook op dit vlak van lokaal maatwerk uit te gaan.’

Handhaving

De gemeenten voeren het onderzoek uit met de Sociale Dienst Drechtsteden en de Serviceorganisatie Jeugd (Zuid-Holland zuid). De gemeenten werken samen met gemeentekoepel VNG, het ministerie van VWS, de zorgkantoren DSW en VGZ, pgb-belangenvereniging Per Saldo en het Kenniscentrum Handhaving.