Provincies willen geen uitstel decentralisatie jeugdzorg

De provincies dringen er bij de Tweede Kamer op aan om de decentralisatie jeugdzorg per 2015 door te zetten. Uitstel leidt tot onwenselijke situaties, stelt de koepel van provincies in een brief aan de Kamer. Bij uitstel worden bovendien de problemen opgeschoven, maar niet opgelost.

Kamerdebat

Naar aanleiding van een tweede kritische rapportage over de voortgang van de decentralisatie jeugdzorg, debatteert de Kamer volgende week over de jeugdzorg. Hoewel gemeenten er hard aan trekken en er de laatste maanden sprake is van een versnelling, moet er nog heel veel gebeuren terwijl de tijd dringt, zo stelde de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ) vorige week. Voor de politiek was deze noodkreet opnieuw aanleiding om snel met de verantwoordelijk staatssecretarissen Van Rijn (VWS, PvdA) en Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) om tafel te gaan zitten.

Onhaalbaar

Provinciekoepel IPO waarschuwt de Kamer in aanloop naar dat debat dat uitstel geen optie is. Er is nu veel gedrevenheid om de transitie vorm te geven en in veel regio's zijn al afspraken gemaakt die niet zijn terug te draaien. Ook vanuit financieel oogpunt gezien, is uitstel onhaalbaar stellen de provincies. ‘Gemeenten zijn doordrongen van de ingewikkeldheid van de transitie’, schrijft algemeen directeur Beukema van het IPO aan de Kamer. ‘Dat zijn optimale condities om de transitie gedegen maar voortvarend in en door te zetten.’

Kwaliteitsverlies

Het IPO ziet twee grote problemen als de Kamer aan de rem gaat trekken. In aanloop naar de overheveling van taken van provincie naar gemeente, is het nu al lastig om de jeugdzorg conform de huidige wet volledig te blijven uitvoeren. Provincies hebben aangekondigd hun contracten met zorginstellingen per 2015 stop te zetten. Mede daardoor verkeren veel jeugdzorginstellingen in onzekerheid over hun toekomst. Dit heeft weer als gevolg dat deskundig personeel zijn heil voor de zekerheid elders gaat zoeken, verduidelijkt IPO-woordvoerder Hanneke Andringa. ‘Opschuiven van de transitie leidt tot kwaliteitsverlies en onwerkbare situaties’, zo schrijft het IPO aan de Kamer. ‘Het nog langer in onzekerheid verkeren van de jeugdzorg veroorzaakt dat medewerkers met onmisbare expertise weglopen.’

Ingeboekte bezuinigingen

De door het rijk al ingeboekte bezuinigingen vorm een tweede probleem bij uitstel, stelt het IPO. Omdat gemeenten verantwoordelijk worden voor alle jeugdzorg, alsmede voor werk en uitkeringen, kunnen zij de zorg in samenhang en daarmee slimmer en goedkoper organiseren, zo is de rijksgedachte. Daarom wordt er bezuinigd op het budget dat straks naar gemeenten overgaat. ‘Provincies kunnen geen bezuinigingen halen op het huidige stelsel’, benadrukt Beukema in zijn brief. Niet in de laatste plaats omdat de huidige wet met zijn strikte bepalingen provincies geen beleidsruimte en weinig flexibiliteit in de uitvoering bieden. Het IPO doelt onder meer op het wettelijk recht op zorg en indicatiestellingen.

Concrete afspraken

De Noordhollandse gedeputeerde Elvira Sweet  (jeugdzorg) ziet uit- of afstel ook niet zitten, maar noemt het wel cruciaal dat gemeenten in de komende periode de benodigde continuïteit van zorg aan kwetsbare kinderen ook gaan garanderen met concrete afspraken. ‘Te veel worden deze afspraken nu op de lange baan geschoven.’ Alle gemeenten moeten op uiterlijk 31 oktober  – in zogeheten transitiearrangementen – aangeven hoe de continuïteit voor cliënten in het overgangsjaar (2015) wordt georganiseerd.

Te vrijblijvend

Sweet vindt dat te vrijblijvend, stelde zij recent op haar weblog. ‘Ik hoop dat gemeenten zelf voor duidelijkere afspraken met hun instellingen zullen kiezen. In de jeugdzorg kan en moet veel veranderen, en de gemeenten zijn daarvoor de aangewezen partij. Goede overgangsafspraken zijn nodig om te zorgen dat dit geleidelijk en in goede samenwerking gebeurt, zodat continuïteit van zorg gegarandeerd wordt, en opgebouwde expertise behouden blijft voor de samenleving.’