Pas na zomer reactie SZW op advies bijstandsbudget

Pas na de zomer geeft staatssecretaris Tamara van Ark (SZW) een reactie op het advies om de raming van het macrobudget voor de bijstand aan te passen en een deel van de tekorten over 2016 en 2017 eenmalig af te kopen. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) heeft dat deze week geadviseerd.

Kost tijd

‘Het is een vrij uitgebreid advies en het kost tijd om daar een reactie op te geven’, aldus de woordvoerder van Van Ark. Van Ark heeft dat vrijdag ook aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) laten weten. ‘Afgesproken is dat we er na de zomer verder over praten.’

Nieuwe werkelijkheid

Veel gemeenten met grote tekorten op het bijstandsbudget (BUIG) hadden gehoopt dat het kabinet voor de Algemene Ledervergadering (ALV) van de VNG van woensdag zou ‘bewegen’; oftewel met een toezegging over aanpassing van het macrobudget en met een oplossing voor de grote tekorten over 2016 en 2017 zou komen. Nu dit alles - voorlopig - uitblijft, is het maar de vraag of gemeenten kunnen instemmen met het Interbestuurlijk Programma (IBP). Daarin hebben rijk, gemeenten, provincies en waterschappen afspraken gemaakt voor de aanpak van een aantal grote maatschappelijke opgaven. Als gemeenten instemmen met het IBP, gaan ze er ook mee akkoord dat er een streep wordt gezet onder de tekorten in het sociaal domein. Dat is voor veel gemeenten onacceptabel. ‘Als gemeenten niet instemmen met het IBP, ontstaat er een nieuwe werkelijkheid’, aldus de woordvoerder van Van Ark.

Schrappen zin

Een van de moties die woensdag worden ingediend, van de gemeente Leidschendam-Voorburg, draagt het VNG-bestuur op het IBP weliswaar aan te leden voor te leggen, maar met uitzondering van het gewraakte zinnetje ‘Met het IBP is de discussie over de door gemeenten ervaren financiële problematiek in het sociaal domein afgerond en is een streep onder het verleden gezet.’ Maandag brengt het VNG-bestuur een pre-advies over deze en andere ingediende moties uit. Er zijn andere moties in voorbereiding, waarin het kabinet om meer geld voor het sociaal domein wordt gevraagd.

Afkoopregeling

De ROB stelt in zijn donderdag verschenen advies dat het macrobudget BUIG niet klopt en moet worden aangepast. Voor de toekomstige raming adviseert de ROB vanaf 2018 het effect van niet-conjuncturele, onbeïnvloedbare, externe effecten - zoals de toestroom van statushouders - expliciet in de raming mee te nemen. Een deel van de tekorten over 2016 en 2017 – ruim 276 miljoen – zou aan het budget van 2018 en 2019 moeten worden toegevoegd, als eenmalige afkoopregeling.

Statushouders

De woordvoerder van Van Ark benadrukt dat bij de voorjaarsnota is afgesproken om het geld dat gemeenten over 2018 en 2019 kwijt zijn aan de bijstand voor statushouders, alvast ter beschikking wordt gesteld. Het bevreemdt haar dat de ROB daarover in zijn advies niet rept.