Participatiewet biedt meer vrijheid voor gemeenten

Gemeenten krijgen zes in plaats van drie jaar de tijd om de sociale werkvoorziening (sw) te hervormen. Ook krijgen gemeenten meer vrijheid bij het bepalen van de juiste ondersteuning aan hun inwoners. Die kan liggen op het terrein van werk, re-integratie of een beschutte werkplek, maar kan ook worden geboden via de Jeugdwet of de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).

Ontschut budget

Op een later moment wordt besloten of hiertoe een ongedeeld budget voor het sociale domein naar gemeenten overgaat. Dit zijn enkele hoofdpunten uit de contourenbrief Participatiewet van staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, Sociale Zaken en Werkgelegenheid). De ministerraad heeft daar vrijdag mee ingestemd. De Participatiewet treedt op 1 januari 2014 in werking en is de opvolger van de eerder dit jaar gesneuvelde Wet werken naar vermogen (Wwnv).

Beschutte werkplekken

Vanaf 1 januari 2014 wordt de sociale werkvoorziening (sw) afgesloten voor nieuwe werknemers. Gemeenten staan wel vrij om zelf beschutte werkplekken te organiseren voor mensen die niet anders kunnen. De herkeuringen en verlaging van de uitkering van de 200.000 Wajongers is van de baan. De Wajong is vanaf 2014 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn.

Quotumregeling

Bedrijven worden verplicht om mensen met een beperking in dienst te nemen. Deze eerder aangekondigde quotumregeling van vijf procent bij ondernemingen met meer dan 25 werknemers moet nog worden uitgewerkt. Daarbij zal naar ervaringen in het buitenland worden gekeken. Daaruit blijkt dat handhaving essentieel is.

Mobiliteitsbonus

Een andere sleutel tot succes is een stelsel van subsidies voor bedrijven, waarmee zij worden gecompenseerd voor de kosten die ondernemingen kwijt zijn aan de ondersteuning van arbeidsgehandicapten. Met de quotumregeling verwacht het kabinet dat op den duur minimaal 100.000 mensen met een arbeidsbeperking  extra aan het werk komen. Bedrijven die hun quotum niet halen, krijgen een boete. Werkgevers die arbeidsgehandicapten in dienst nemen, komen in aanmerking voor een mobiliteitsbonus. 

Extra plaatsingen

Gemeenten krijgen een belangrijke rol bij zowel de ondersteuning van werkgevers die mensen met een arbeidshandicap in dienst nemen, als bij de mensen met een arbeidshandicap die bij een reguliere werkgever aan de slag gaan. Het kabinet stelt dat een gemeente met 50.000 inwoners gemiddeld dertig mensen per jaar extra aan het werk moet helpen. Bij 100.000-plusgemeenten gaat het volgens het kabinet om gemiddeld vijf extra plaatsingen per maand.

Efficiencykorting sw

De efficiencykorting op de sociale werkvoorziening (sw) wordt over zes jaar uitgespreid en gaat vanaf 2014 in. Hiermee krijgen gemeenten meer ‘tijd en lucht om hun bedrijfsvoering van de sw aan te passen’, aldus de contourenbrief van Klijnsma aan de Tweede Kamer.  De subsidie per werkplek daalt met ongeveer 500 euro per jaar tot circa 22.700 euro structureel vanaf 2019. In 2015 is er per sw-plek 25.000 euro beschikbaar; bij de Wwnv was dit bijna 3.000 euro minder. 

Besparing

De invoering van de Participatiewet levert het Rijk een besparing op van 60 miljoen in 2014 oplopend tot 400 miljoen euro in 2017 en 1,8 miljard euro structureel.

Wetsvoorstel in voorjaar

Klijnsma wil de verdere uitwerking van de nu geschetste contouren samen oppakken met partijen in het veld, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Divosa en Cedris. Er moet wel vaart worden gemaakt. Het kabinet wil het wetsvoorstel komend voorjaar bij de Tweede Kamer indienen.