Oproep aan CdK’s over noodopvang uniek

Het feit dat alle twaalf de Commissarissen van de Koning door minister Plasterk als Rijksheer zijn ingeschakeld voor één taak, het regelen van noodopvang voor vluchtelingen, is uniek. De nood bij het kabinet is hoog.

Plasterk honoreert verzoek om uitstel
Eigenlijk wilde minister Plasterk deze maandag al antwoord van de Commissarissen van de Koning op de vraag in zijn brief van afgelopen woensdag om 2000 tot 2500 opvangplaatsen per provincie voor vluchtelingen te zoeken.De provincies wilden meer tijd en mikten op het eind van de herfstvakantie. Draagvlak en zorgvuldigheid zijn volgens de provincies belangrijk. Gemeenten moeten niet onnodig onder druk worden gezet. Plasterk honoreert dit verzoek om uitstel vandaag.

Unieke instructie
Duidelijk is dat de nood erg hoog is, want niet eerder vroeg een minister alle CdK’s om als Rijksheer, een verlengstuk van het kabinet, op te treden. Clemens Cornielje, voorzitter van de Kring van Commissarissen van de Koning, had het in zijn tienjarige periode als Commissaris niet eerder meegemaakt. Ook hoogleraar staatsrecht Douwe Jan Elzinga noemt de instructie "vrij bijzonder". 'Vroeger hadden Commissarissen meer mogelijkheden naar gemeenten en burgemeesters toe. Bij grensoverschrijdende zaken hadden zij de bevoegdheid om het gezag over te nemen. Dat is al lang geleden veranderd in de ambtsinstructie.’

Alleen coördinerende rol
Het wijst er volgens Elzinga op dat de nood nu zeer hoog moet zijn. ‘De ongelijkheid in het land speelt nu ook een rol: het verschil in opvang tussen Oranje en Amsterdam moet niet te groot worden. Meer spreiding is dan noodzakelijk.’ Elzinga denkt niet dat de CdK’s zwaardere bevoegdheden hebben gekregen. ‘De CdK’s handelen op basis van vrijwilligheid en hebben een coördinerende rol. Alleen op landelijk niveau kan een dwingende aanwijzing worden gegeven om bijvoorbeeld een quoteringsbeleid in te voeren.’

IPO en PS spelen geen rol
Het Interprovinciaal Overleg (IPO) speelt, net als Provinciale Staten, geen rol in dit dossier, laat IPO-woordvoerder Sander Hage weten. ‘De CdK handelt vanuit een onafhankelijke positie. Hij heeft een coördinerende rol, korte lijntjes met burgemeesters en het ambtelijk apparaat van de provincies tot zijn beschikking.’ Geschikte locatie bevinden zich natuurlijk altijd op het grondgebied van een gemeente. ‘De Commissaris zal hierover dus altijd overleg plegen met gemeenten.’

Geen tentenkampen
De provincies Groningen en Flevoland vangen nu de meeste vluchtelingen per hoofd van de bevolking op. Vooral opvang van asielzoekers in tentenkampen is op provinciaal niveau omstreden. In Overijssel en waarschijnlijk ook in Limburg vindt deze manier van opvang geen weerklank. De Limburgse PVV-fractie heeft een extra debat over de vraag of Limburg überhaupt wel opvang wil. 'Het kan niet zo zijn dat de bestuurlijke elite op Noord-Koreanse wijze plekken aanwijst', aldus PVV-fractievoorzitter Michael Heemels.