Oppositie hekelt 'gejaagdheid' rond nieuwe Jeugdwet

Er zijn zoveel onduidelijkheden en zorgen rondom de Jeugdwet, dat de kans levensgroot is dat het kabinet opnieuw op een ‘muur’ stuit in de Eerste Kamer. Dat bleek gisteren tijdens de eerste dag van het twee dagen durende debat in de Tweede Kamer over de Jeugdwet.

Continuïteit zorg

De zorgen liggen vooral op het gebied van de continuïteit van zorg en de alsmaar voortdurende financiële onduidelijkheid voor gemeenten. Ook over de vraag of de jeugd ggz wel bij gemeenten in goede handen is, werd woensdag in eerste termijn stevig gedebatteerd.

Uitstel

De SP en D66 pleitten voor uitstel. Het SP-Kamerlid Renske Leijten denkt aan uitstel tot 2016 of 2017. Vera Bergkamp (D66) wil de decentralisatie jeugd met een jaar uitstellen. Linda Voortman (GroenLinks) heeft vanwege het tempo en de bezuinigingen twijfels over de uitvoerbaarheid van de wet. CDA-Kamerlid Mona Keijzer maakt zich weliswaar zorgen over de ‘razende snelheid’ waarmee de jeugdzorg geregeld moet worden, met het risico op onzorgvuldigheid, maar wil eerst de beantwoording van verantwoordelijk staatssecretaris Martin van Rijn (VWS, PvdA) afwachten. Coalitiepartijen PvdA en VVD willen van geen uitstel weten. Ook de ChristenUnie is fel gekant tegen uitstel.

Muur

Volgens Leijten (SP) zijn er nog zoveel onduidelijkheden rondom de Jeugdwet − waarin de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg wordt overgeheveld van het rijk en provincies naar gemeenten – dat de kans ‘levensgroot’ is dat het kabinet opnieuw op een ‘muur’ stuit in de Eerste Kamer. Coalitiepartijen PvdA en VVD hebben immers geen meerderheid in de Eerste Kamer. Het CDA (de grootste fractie in de Eerste Kamer) vindt dat Van Rijn voor 1 december financiële duidelijkheid aan gemeenten moet geven. GroenLinks-Kamerlid Voortman wil de bezuinigingen op de jeugdzorg uitstellen tot 2017, zodat de Jeugdwet zorgvuldig kan worden ingevoerd.   

Zorgkwaliteit

Behalve over de onduidelijkheid rond de financiële kaders, hebben de belangrijkste oppositiepartijen – die de decentralisatie van de jeugdzorg op zichzelf wel steunen – grote zorgen over de kwaliteit van de jeugdhulp die gemeenten gaan bieden, onder meer omdat er te weinig geld beschikbaar zou zijn. De decentralisatie moet jaarlijks een besparing van 450 miljoen euro opleveren. ‘Het gevaar dreigt dat gemeenten op de stoel van de zorgverleners gaan zitten, en bepalen voor welke hulp een gezin in aanmerking komt. Hoezo de professional aan het roer?’ aldus Leijten.

Jeugd-ggz

Zowel D66 als SP hadden verder grote problemen met de overheveling van de psychiatrische zorg van de zorgverzekering naar de gemeenten. Leijten achtte een splitsing tussen de somatische en psychische zorg niet logisch en niet wenselijk. Bergkamp maande het kabinet niet ‘bestuurlijke deals’ voorop te stellen, maar de zorg voor het kind. Beide wezen op het risico dat getraumatiseerde kinderen of kinderen met autisme of bijvoorbeeld eetstoornissen de noodzakelijke specialistische hulp wordt onthouden, omdat die te duur zou zijn. GroenLinks twijfelt of de jeugd ggz wel naar gemeenten moeten worden gedecentraliseerd. Het CDA is wel voor de overheveling van de jeugd-ggz naar gemeenten, maar Keijzer wees wel op het gevaar ‘dat de gemeente op de stoel van de arts gaat zitten’.

Debat

Het debat wordt vandaag vanaf 14.30 uur voortgezet. Dat zullen staatssecretaris Van Rijn en Fred Teeven (VVD) reageren op de eerste termijn van de Kamerleden.