Ontbreken informatie nekt regionale jeugdplannen

Geen enkel regionaal jeugdplan kan de toets der kritiek doorstaan als wordt gekeken naar

zorgcontinuïteit, behoud van zorginfrastructuur en beperking van de frictiekosten. Haagse onduidelijkheid over het macrobudget voor jeugdzorg is de grote boosdoener.

'Showstopper'

Door de financiële onduidelijkheid kunnen gemeenten geen harde afspraken maken met aanbieders van jeugdzorg, omdat een betrouwbare grondslag ontbreekt. Dat stelt de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ) in zijn eindrapportage over de 41 regionale transitiearrangementen (rta’s). Voortduren van onduidelijkheid en onzekerheid hierover is wat de TSJ betreft een ‘showstopper’. Van een verantwoorde overdracht van de jeugdzorg naar gemeenten kan dan per 1 januari 2015 geen sprake zijn.

Gebrekkige informatie

Naast het beschikbare budget was ook de beschikbaarheid van volledige en accurate informatie over aantallen jeugdigen, informatie over hulpaanbieders en beschikbaar budget cruciaal voor het maken van de regionale jeugdplannen. ‘Deze informatie heeft ontbroken en ontbreekt tot op de dag van vandaag’, aldus de TSJ, die betrokkenen al eerder met klem had opgeroepen tijdig met de benodigde informatie over de brug te komen omdat gemeenten anders niet in staat zouden zijn een rta op te stellen. Dat blijkt nu het geval te zijn. ‘Regio’s en aanbieders zijn in een positie gebracht waarin de randvoorwaarden ontbraken om zorgcontinuïteit en behoud van zorginfrastructuur te realiseren.’

Koplopers

Het mag eigenlijk een wonder heten dat er een paar regio’s zijn die desondanks tot afspraken met aanbieders zijn gekomen. Een elftal regio’s heeft los van de zekerheid over budget al met aanbieders afspraken gemaakt of kunnen, zodra het kabinet duidelijkheid schept over het budget dat gemeenten vanaf 2015 krijgen om de jeugdzorgtaken uit te voeren, meteen spijkers met koppen slaan. Onder deze koplopers vallen Haaglanden, IJsselland, Noord-Veluwe, Utrecht Stad en Zuid-Limburg.

Achterblijvers

Grote zorgen zijn er over een de regio’s Zeeland en Holland Rijnland die niet op tijd afspraken kunnen maken met aanbieders. In Zeeland is de continuïteit van zorg niet geborgd en ook met Haagse financiële duidelijkheid is het de vraag of tijdig afspraken kunnen worden gemaakt over de zorginfrastructuur en de -continuïteit. Zonder externe hulp krijgen zij het de komende maanden gewoonweg niet voor elkaar, constateert de TSJ.

Frictiekosten

Holland Rijnland heeft veel tijd gestoken in het uitvogelen van de oorzaak van het verwachte financiële tekort van 16 miljoen euro. Samen met de onduidelijkheid over wie het restant van de frictiekosten moet dragen, kunnen continuïteit van de zorg en de infrastructuur niet worden gegarandeerd. Als deze specifieke problemen zijn opgelost, kan Holland Rijnland snel tot zaken komen, verwacht de TSJ. De regio heeft een goed beeld van de opgave voor transitie en transformatie en de samenwerking met aanbieders is goed.

Losse eindjes

In de middenmoot – het gros van de regio’s − is het partijen niet gelukt concrete afspraken met elkaar te maken. Als de komende twee maanden alle zeilen worden bijgezet moet dat alsnog lukken. Het is daarbij wel cruciaal dat de bestuurspartners bij deze regio’s een vinger aan de pols houden. De verschillen tussen de regio’s in deze ‘grootste’ groep zijn wel groot. Er zitten regio’s bij die goede rta’s hebben voorgelegd, maar die nog een aantal losse eindjes kennen (zoals Drenthe en Noordoost-Brabant). Aan de andere kant van het spectrum zijn regio’s die van ver komen, maar de laatste weken zulke goede stappen hebben gezet dat het aannemelijk is dat er wel voldoende sluitende afspraken kunnen worden gemaakt over de continuïteit van zorg, beperking van frictiekosten en behoud van de zorginfrastructuur (Lekstroom, Rivierenland).

Budget

Een van de belangrijkste aanbevelingen van de TSJ is – opnieuw − dat het rijk uiterlijk 1 december zodanige helderheid over de budgetten geeft dat deze voor gemeenten, aanbieders en Bureaus Jeugdzorg voldoende basis biedt om concrete afspraken over de continuïteit van zorg te maken. De TSJ adviseert geen nieuw landelijk gestuurd traject te starten om tot afspraken over zorgcontinuïteit te komen, maar om de samenwerking tussen gemeenten, Bureaus Jeugdzorg, aanbieders en huidige financiers op regionaal niveau voort te zetten en te intensiveren.